بررسي ارتباط بين نيازهاي اساسي روان‌شناختي با كيفيت زندگي در سالمندان شهر اصفهان

Relationship between Basic Psychological Needs and Quality of Life of the Elderly in Isfahan

زمينه و هدف: با توجه به روند افزايشي سالمندي در ايران و اهميت كيفيت زندگي در دوران سالمندي، هدف از پژوهش حاضر بررسي ارتباط ارضاء نيازهاي اساسي روان‌شناختي با كيفيت زندگي در سالمندان شهر اصفهان مي­باشد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه يك مطالعه مقطعي است كه بر روي 214 سالمند در سال 1399 انجام شده است. در اين مطالعه داده‌ها بر اساس پرسشنامه ارضاء نيازهاي اساسي روان‌شناختي (دسي و رايان 2000) كه شامل سه بعد نياز به شايستگي، نياز به خودمختاري و نياز به ارتباط مي‌باشد بررسي گرديد. همچنين كيفيت زندگي توسط پرسشنامه‌ي كيفيت زندگي SF12 در دو بعد جسمي و رواني موردبررسي ﻗﺮار گرفت. اطلاعات پس از جمع‌آوري در SPSS-24 وارد و با آزمونه‌اي تي مستقل و آنوا و رگرسيون خطي آناليز شد. يافته‌ها: نتايج مطالعه حاضر نشان داد، از بين ابعاد نيازهاي اساسي روان‌شناختي، نياز به شايستگي مي‌تواند تغييرات مربوط به كيفيت زندگي در بعد جسمي (00/02=p)، در بعد رواني (0/001=p) و تغييرات مربوط به كل كيفيت زندگي (0/001=p) را پيش‌بيني نمايد. درحالي‌كه ارضاء نيازهاي ارتباط و خودمختاري به‌طور مستقل نقش پيش­بيني كننده‌اي در تغييرات مربوط به كيفيت زندگي نداشتند. نتيجه‌گيري: ارضاء نياز اساسي روان‌شناختي در بعد شايستگي پيش­بيني كننده كيفيت زندگي بهتر در هر دو بعد جسمي و رواني سالمندان مي‌باشد. ازاين‌رو مي‌توان با دادن مسئوليت و تعريف نقش‌هاي مؤثر براي سالمندان در راستاي برآورده شدن نياز به شايستگي، گام‌هايي براي افزايش كيفيت زندگي آنان برداشت.

Aim and Background: Considering the increasing trend of aging in Iran and the importance of appropriate quality of life in elderlies, the purpose of this study is to investigate the relationship between basic psychological needs satisfaction and quality of life in the elderly in Isfahan. Methods and Materials: This study is a cross-sectional study performed on 214 elderly in 2020. In this study, the data were analyzed based on the Basic Psychological Needs Satisfaction Questionnaire (Desi and Ryan 2000), which includes three dimensions: the need for competence, the need for autonomy, and the need for communication. The SF12 quality of life questionnaire was also used in two dimensions of physical health and mental health. Data were collected in spss24 and analyzed by T_TEST, ANOVA and linear regression tests. Findings: The results of the current study showed that, the need for competence have an ability to predict the changes in quality of life in the physical dimension (β = 0.183, p = 0.020), the psychological dimension (β = 0.366, p = 0.001) and predict and changes in the total quality of life (β = 0.319, p = 0.001). Communication and autonomy needs satisfaction did not independently play a predictive role in quality of life. Conclusions: the basic psychological need satisfaction in the competence dimension predicts a better quality of life in both the physical and psychological dimensions of the elderly. Therefore, by giving responsibility and defining effective roles for the elderly in order to meet the need for competence, steps can be taken to increase their quality of life.