نمادپردازي «آتش» در فرهنگ شفاهي مردم روستاي سَطوه

از بنيادي ترين عناصري كه از ديرباز تاريخ در تكوين سرشت و سرنوشت بشر نقش داشته، آتش است. اهميت آتش در زندگي اقوام كهن روشن تر از آن است كه نيازمند بازگفت باشد. بسياري از آيين ها، رسوم و جشن هاي اقوام متعدد دنيا با اين عنصر پيوستگي تام دارد. پژوهش پيش‌رو بر آن است تا در قالب پارادايم توصيفي ـ تحليلي و با اتكا به داده هاي مبتني‌بر مشاهده، مصاحبۀ حضوري و تحليل فرهنگي محتوا، به تبيين و تحليل كاركردهاي فرهنگي و ديني عنصر آتش در فرهنگ شفاهي مردم روستاي سَطوه از توابع شهرستان شاهرود بپردازد. در همين راستا نمودها و جلوه هاي نمادين حضور آتش در واژگان، امثال و كنايات، بومي‌سرودها و باورهاي عامۀ مردم سطوه شناسايي، بررسي و تحليل شده است. نتيجۀ پژوهش نشان مي دهد عنصر آتش به مثابۀ بوده اي اهورايي در زيرساخت باورهاي مردم روستاي سطوه، در افقي فرهنگي و فراتر از يكي از عناصر چهارگانۀ هستي، ايفاي نقش مي كند. درآميختن باورهاي ايران باستان با انديشه هاي اسلامي اين عنصر را در باور مردم اين ديار در جايگاهي سپند نشانده كه نماد نور، الوهيت و رمزي از حقيقت و راستي است. در مقابل آن، رمزهاي اهريمني و شيطاني با نمادهايي همچون »سگ سياه « برجسته شده كه نمودگار ظلمت، اهريمن (شيطان) و ناراستي است.