آسيب‌شناسي كتاب‌هاي «كليات» ادبيات عامه در ايران

از دهه 1380 به بعد با ورود فرهنگ و ادبيات عامه به حوزه دانشگاهي تحولي در مطالعه آن ايجاد شد و هر روز آثار پژوهشي متنوعي در قالب: كتاب، پايان نامه و مقاله و ... در قلمرو هاي مختلف آن نوشته مي شود. از اصلي ترين اين آثار كتاب هاست كه به‌منزلۀ آثاري بنيادين در رشته ادبيات عامه بايد خصوصيات ممتازي داشته باشد تا بتواند بار آموزشي و پژوهشي اين رشته را به دوش بكشد. يكي از انواع كتاب هاي ادبيات عامه كتاب هاي »كليات « است. منظور از كتاب هاي »كليات « كتاب هايي است كه هم‌زمان به موضوعات مختلف در حوزه ادبيات عامه مي پردازد و عموماً اين كتاب ها براي تدريس نوشته و چاپ شده است. هرچند كه در مباني و كليات پژوهش هاي اين رشته نيز نقش اساسي دارد. با اينكه روز به ‌روز تعداد انتشار اين نوع كتاب ها در حال افزايش است، اما تاكنون هيچ نقدي دربارۀ آن ها صورت نگرفته است تا به طبقه بندي و ارزيابي نقاط قوت و ضعف اين آثار كمك كند و پژوهشگران را در انتخاب بهتر اين آثار ياري دهد. باتوجه به اهميت اين مسئله، در اين جستار پنج كتاب مهم از مجموعه كتاب هاي كليات فرهنگ عامه به ترتيب زماني از اولين كتاب در دهه 1350 تا كتاب هاي دهه اخير معرفي و نقد مي شود. چون اين كتاب ها عموماً در دانشگاه تدريس مي شوند، با نگاهي به مصوبات وزرات علوم در رشته فرهنگ و ادبيات عامه به نقد اين آثار از جهت محتوا، توالي، جامعيت و وسعت بررسي، كاربست نظريه، روزآمدي و اعتبار علمي، جريان‌شناسي درست از پيشينه و مباني و ... در دو بخش صوري و محتوايي موردنقد و مقايسه قرار مي دهد.