بررسي اثر كاربرد كود آلي و نيتروژن بر كيفيت علوفه رازيانه (Foeniculum vulgare L.) و اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop.) در شرايط كشت مخلوط

كشت مخلوط گياهان دارويي همراه با گياهان علوفه اي يك رويكرد براي بهبود سلامت دام است. در واقع، كشت مخلوط به‌دليل عملكرد بهتر به‌دليل جذب بيشتر منابع، كارايي بيشتر نسبت به سيستم هاي تك‌كشتي مؤثرتر است. به‌منظور بررسي تأثير منابع كودي و الگوهاي كشت مخلوط بر صفات كيفي علوفه گياه اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop.) و رازيانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمايشي به‌صورت كرت هاي خردشده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهركرد در دو فصل زراعي 94-1393 و 95-1394 انجام گرفت. پنج منبع كودي ( 100 درصد دامي، 75 درصد دامي + 25 درصد شيميايي، 50 درصد دامي + 50 درصد شيميايي، 25 درصد دامي + 75 درصد شيميايي و 100 درصد شيميايي) به‌عنوان كرت هاي اصلي و كشت خالص رازيانه (F)، كشت خالص اسپرس (S) و همچنين سه نسبت مخلوط اين گياه (75 درصد رازيانه + 25 درصد اسپرس، 50 درصد رازيانه + 50 درصد اسپرس و 25 درصد رازيانه + 75 درصد اسپرس) به‌عنوان كرت هاي فرعي بود. صفات مورد مطالعه در اين آزمايش درصد پروتئين و فيبر خام، كربوهيدرات محلول در آب، خاكستر، قابليت هضم ماده خشك، درصد ديواره سلولي و درصد ديواره سلولي عاري از همي‌سلولز و انرژي متابوليسمي بودند. نتايج نشان داد بالاترين درصد پروتئين خام در سال اول مربوط به تك‌كشتي رازيانه (20.6 درصد) و نسبت هاي بالاتر كود شيميايي (18.7 درصد)، و در سال دوم مربوط به كشت و كود تلفيقي به‌ترتيب با 23.3 و 23.4 درصد بود. بالاترين ماده خشك قابل هضم مربوط به تك‌كشتي اسپرس با دريافت كود تلفيقي با 87.1 درصد به‌دست آمد و نسبت به كشت خالص رازيانه 22 درصد افزايش در اين سطح تيمار كودي داشت. درصد فيبر خام و ديواره سلولي عاري از همي‌سلولز در نسبت هاي بالاتر اسپرس كاهش يافتند. انرژي متابوليسمي در سال اول تحت كود شيميايي و در سال دوم تحت كود دامي، و همچنين درصد خاكستر كل تحت كود دامي و هر دو در الگوي تك‌كشتي رازيانه بالاتر بودند. بنابراين، ما سيستم كشت مخلوط 50 درصد رازيانه + 50 درصد اسپرس تحت منبع كودي 50 درصد كود دامي + 50 درصد كود شيميايي نيتروژن را پيشنهاد مي‏كنيم.