عنوان مقاله :
تبيين ضرورت دينداري عملي براساس دليل معقوليت و بررسي شبهات عقلي آن
پديد آورندگان :
زينلي ، روحاله دانشگاه حكيم سبزواري - گروه معارف اسلامي
كليدواژه :
تبيين استدلال , دليل معقوليت , شرطيه پاسكال , شبهات عقلي , ضرورت دينداري
چكيده فارسي :
برگزيدن دينداري يا غيردينداري ميتواند از جمله مهمترين انتخابهاي زندگي بهشمار رود. در هنگام تكافوي ادله دينداري و غيردينداري در حوزه نظر ميتوان ندانمگرايي را بهعنوان راه سوم برگزيد، اما در عمل چنين نيست و تنها دو راه وجود دارد. در چنين شرايطي بايد جانبي را برگزيد كه ضرر كمتر و سود بيشتري را در پي داشته باشد. با مقايسه سود و ضرر مورد ادعاي دينداران و غيردينداران و احتساب ميزان كميشده آنها ميتوان دريافت كه مجموع سود دينداري بيشتر از غيردينداري است. عنوان اين تقرير از دليل معقوليت كه بر مبناي شرطيه پاسكال شكل گرفته، سود مورد انتظار برتر است و براساس آن ميتوان ثابت كرد كه در عمل بايد دينداري را برگزيد و ديندارانه زندگي كرد. اين دليل با وجود برخي شباهتها، با شرطيه پاسكال در پارهاي پيشفرضها و هدفها متفاوت است. در اين دليل محدوديتهاي دينداري لحاظ شده و براي برخي غيردينداران بهره اخروي در نظر گرفته شده است. هدف اين دليل نيز ترجيح دينداري در عمل است نه اثبات حقانيت دينداري. وجود اديان مختلف با ادعاهاي متعدد و گاه متعارض، مغالطي بودن، جدلي بودن، ناسازگاري با قاعده قبح عقاب بلابيان، نادرستي و نامدلَّل بودن پيشفرضها و ناتواني از اثبات ضرورت دينداري، مهمترين شبهات عقلي فراروي اين دليل است كه در مقاله پاسخ داده شده است. ارائه صورتبندي نو براي دليل معقوليت و بهكارگيري آن براي اثبات ضرورت دينداري و پاسخ به مهمترين شبهات فراروي آن مهمترين دستاورد مقاله بهشمار ميرود.