پديد آورندگان :
خزاعلي، خديجه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده علوم توانبخشي - گروه كاردرماني , خزاعلي، زهرا دانشگاه پيام نور اصفهان - گروه روانشناسي , جليلي، نسرين دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده علوم توانبخشي - گروه كاردرماني , قرباغي، ثريا دانشگاه علوم پزشكي مشهد - دانشكده علوم پيراپزشكي - گروه آموزشي كاردرماني
كليدواژه :
لوسمي , سرطان كودكي , افسردگي مادر , مشاركت , فعاليت هاي روزمره زندگي
چكيده فارسي :
اهداف
سرطان خون در كودكان يكي از شايع ترين انواع سرطان است. تغييرات ايجاد شده در شرايط كودك و عوارض داروهاي مصرفي و بيماري بر وضعيت جسماني وي موجب افسردگي شديد در والدين مي شود. از سوي ديگر سير درمان اين بيماري و بستري هاي پي در پي و طولاني مدت در بيمارستان بر مشاركت كودكان مبتلا به سرطان در فعاليت هاي روزمره تاثير منفي مي گذارد. به طوري كه اغلب اين كودكان در انجام اين فعاليت ها با چالش مواجه هستند. در اين پژوهش بررسي شد كه نقش افسردگي مادر در مشاركت كودك مبتلا به لوسمي در فعاليت هاي روزمره زندگي چيست؟
روش بررسي
مطالعه حاضر يك پژوهش توصيفي تحليلي مقطعي است. جامعه مورد بررسي كودكان 15-13ساله مبتلا به سرطان مراجعه كننده به بيمارستان سيدالشهداي اصفهان و مادران آن ها بود و نمونه هاي مورد مطالعه با روش نمونه گيري ساده در طي شش ماه در فاصله بهمن 1397 تا تير 1398 انتخاب شدند. به طور كلي 72 كودك با توجه به معيارهاي ورود به بيمارستان مراجعه كردند كه از اين ميان 62 كودك و مادر تمايل به همكاري داشتند. پس از ارايه توضيحات در خصوص پژوهش، در صورت تمايل به همكاري، پرسش نامه هاي «اطلاعات جمعيت شناختي»، «افسردگي بك 2» و «عادات زندگي» با كمك مصاحبه كننده براي هر كودك و مادر تكميل شد. نسخه كوتاه شده پرسش نامه عادات زندگي براي كودكان 5 تا 13سال، توسط نوريو و همكارانش در سال 2002 و به منظور بررسي مشاركت اجتماعي در افراد دچار ناتواني طراحي شد. روايي و پايايي اين پرسش نامه در ايران توسط مرتضوي و همكاران در سال 1392 سنجيده شد و مقادير ICC براي تمام بخش ها بيشتر از 0/60 و براي كل پرسش نامه 0/87 به دست آمد و درمجموع پرسش نامه از روايي و پايايي مطلوبي برخوردار بود. پرسش نامه خودابرازي بك 2، شاخص هاي افسردگي در افراد را مي سنجد. نسخه فارسي پرسش نامه بك در سال 2005 توسط قاسم زاده و همكاران تهيه و اعتبارسنجي شد. روايي و پايايي نسخه فارسي پرسش نامه بك جهت استفاده براي سنجش علايم افسردگي در جمعيت نرمال مورد تاييد قرار گرفت (آلفاي كرونباخ =0/87) داده هاي حاصل از اين پژوهش توسط نرم افزار SPSS نسخه 22 و با استفاده از آزمون هاي تحليل داده پيرسون، اسپيرمن، آنووا و آزمون تي مستقل مورد آناليز قرار گرفت.
يافته ها
ميانگين و انحراف معيار سني مادران 5/8±36/98 سال و كودكان 2/5±8/4 سال بود. ميانگين و انحراف معيار نمره آزمون افسردگي بك ميان مادران 10/9±21/8 بود و بيش از 85 درصد آن ها درجاتي از افسردگي را نشان دادند. ميانگين و انحراف معيار نمره مشاركت كلي كودكان18/8±67/7 از 100 بود. نتايج پژوهش نشان داد ميان نمره افسردگي مادر و مشاركت كودك در حوزه آموزش (0/008=P) و زندگي اجتماعي (0/05=P) رابطه معنادار معكوس وجود داشت. بين افسردگي مادر و مشاركت كودك در حوزه تغذيه (0/1=P)، تندرستي (0/12=P)، مراقبت شخصي (0/24=P)، ارتباط (0/4=P)، مشاركت در امور خانه (0/17=P)، تحرك (0/13=P)، مسئوليت ها (0/45=P)، روابط بين فردي (0/27=P) و تفريح (0/17=P) رابطه معناداري نبود.
نتيجه گيري
عوامل متعددي مي تواند بر سطح مشاركت و درگيري كودكان در فعاليت هاي روزمره زندگي تاثيرگذار باشد. با توجه به نتايج اين پژوهش به نظر مي رسد افسردگي و وضعيت رواني نامطلوب مادران كودكان مبتلا به سرطان علاوه بر تاثيرات مخرب بر عملكرد خود آن ها، مي تواند تا حدودي منجر به محدوديت مشاركت كودك در حوزه هاي مهمي همچون آموزش و مشاركت اجتماعي شده و عوارض اين بيماري را براي وي بيشتر كند.
چكيده لاتين :
Objective: Leukemia is the most common type of cancer among children. Changes in these children’s illnesses and the adverse effects of medications on their physical conditions may cause parental depression. Also, treatment stages, continuous and long-term hospitalizations have negative impacts on the participation of these children in life activities. This study aims to evaluate the effect of maternal depression on the participation of children with leukemia in life activities.
Materials & Methods: This is a descriptive-analytical study with a cross-sectional design. The study population consists of all children aged 13-15 years with leukemia and their mothers. The children were referred to Seyed Al-Shohada Hospital in Isfahan City, Iran. Using a convenience sampling method, we selected 72 children for this study from January to June 2019. The inclusion criteria were aged 5-13 years, more than 2 months passed from leukemia diagnosis, and access to their mothers. Finally, 62 children and their mothers had the willingness to participate in the study. After explaining the study objectives, a demographic form, the Beck Depression Inventory II (BDI-II), and the short form of assessment of Life Habits (LIFE-H) questionnaire were completed through interviews with children and their mothers. Noreau et al. (2002) designed the LIFE-H questionnaire to assess the participation of people with disabilities. Mortazavi et al. (2013) assessed the validity and reliability of its Persian version. They reported an Intraclass Correlation Coefficient (ICC) >0.60 for all of its subscales and an ICC value of 0.87 for the whole questionnaire, indicating its good validity and reliability. The Beck 2 self-expression questionnaire measures the indicators of depression in individuals. Gasemzadeh et al. (2005) prepared and validated the Persian version of BDI-II. They reported its good validity and reliability to assess depressive symptoms in a normal population (The Cronbach alpha = 0.87). The collected data were analyzed using the Pearson correlation test, the Spearman correlation test, ANOVA, and independent t-test in SPSS v. 20.
Results: The Mean±SD ages of mothers and their children were 36.98±5.8 and 8.4±2.5 years, respectively. The Mean±SD score of BDI-II in mothers was 21.8±10.9, and more than 85% of them showed some degrees of depression. The Mean±SD score of the LIFE-H questionnaire in children was 67.7±18.8 out of 100. The results showed significant negative relationships between maternal depression and child participation in education (P=0.008) and social life (P=0.05). There were no significant relationships between maternal depression and child participation regarding nutrition (P=0.1), physical fitness (P=0.12), personal care (P=0.24), communication (P=0.4), housing (P=0.17), mobility (P= 0.13), responsibilities (P=0.45), interpersonal relationships (P=0.27), and recreation (P=0.17).
Conclusion: Depression of mothers of children with leukemia, besides destructive effects on their performance, can limit child participation in education and social life.
