پديد آورندگان :
اعرابي، مهتاالسادات دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي - گروه مديريت توانبخشي , عبدي، كيانوش دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي - گروه مديريت توانبخشي , خانجاني، محمدسعيد دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي - گروه مشاوره
كليدواژه :
چالش , دسترسي , توانبخشي , مراقبت بهداشتي , (اختلال طيف) اوتيسم
چكيده فارسي :
هدف
يكي از ضروري ترين نيازهاي افراد مبتلا به اختلال طيف اوتيسم و خانواده هايشان، استفاده از خدمات توانبخشي جهت بهبود وضعيت عملكردشان در تعاملات اجتماعي و مهارت هاي ارتباطي است. با اين حال، دسترسي و استفاده از خدمات توانبخشي چالش هاي زيادي را پيش روي افراد مبتلا به اختلال طيف اوتيسم و ارايه دهندگان خدمات قرار مي دهد. اين مطالعه با هدف بررسي و مرور نظام مند چالش هاي دسترسي و استفاده از خدمات توانبخشي براي افراد مبتلا به اختلال طيف اوتيسم انجام شد.
روش بررسي
مطالعه حاضر از نوع مطالعه مروري نظام مند بود. اين مطالعه، مقالات چاپ شده در بازه زماني سال هاي 1389 تا 1400 به زبان فارسي و انگليسي را در زمينه چالش هاي دسترسي و استفاده از خدمات توانبخشي، براي افراد مبتلا به اختلال طيف اوتيسم مورد بررسي قرار داد. مقالات مرتبط با جست وجوي گسترده الكترونيكي در پايگاه هاي اطلاعاتي بين المللي شامل گوگل اسكولار، پاب مد، اسكوپوس، پروكويست، ساينس دايركت، سيد و مگيران، با استفاده از كليدواژه هاي چالش، استفاده، دسترسي، توانبخشي، مراقبت بهداشتي و (اختلال طيف) اوتيسم در عنوان انتخاب شدند.
يافته ها
در مرحله اول جست وجو 142 مقاله به دست آمد كه پس از بررسي عناوين مقالات، 102 مقاله به علت غيرمرتبط و تكراري بودن كنار گذاشته شدند و 40 مقاله باقي ماند كه درنهايت با بررسي چكيده مقالات و در نظر گرفتن ملاك هاي ورود، 14 مطالعه برگزيده شد. به طوركلي به علت ماهيت اين اختلال، چالش هاي زيادي، هم براي افراد و هم براي جامعه در استفاده از خدمات توانبخشي وجود داشت. مهم ترين اين چالش ها عبارت بودند از: هزينه هاي بسيار بالاي ارايه خدمات، پوشش ناكافي بيمه، عدم مشاركت والدين در خصوص مراقبت هاي ارايه شده، در دسترس نبودن برخي از خدمات ضروري و مهم، عدم دسترسي به متخصصان اختلال طيف اوتيسم، نبود حمايت از سوي دولت، زمان هاي انتظار طولاني مدت، فقدان حمل و نقل، كمبود اطلاعات والدين در خصوص چگونگي دسترسي به خدمات مورد نياز، ناهمگوني خدمات ارايه شده در مراكز مختلف، ناكارايي در تشخيص و غربالگري افراد دچار ناتواني، نقص در نظارت بر توانبخشي، عدم هماهنگي بين مراكز اوتيسم، ساختار و توليت خدمات اوتيسم و نيروي انساني ارايه دهنده خدمات.
نتيجه گيري
يافته ها نشان داد افراد مبتلا به اختلال طيف اوتيسم با چالش هاي متعددي در دسترسي و استفاده از خدمات توانبخشي روبه رو هستند. اين مطالعه شواهدي را به منظور استفاده اثربخش از خدمات توانبخشي براي اين افراد جهت بهبود خدمات توانبخشي، شرايط زندگي و درنهايت ارتقاي كيفيت زندگي آن ها ارايه نمود. شناخت اين چالش ها راهي روشن پيش روي سياست گذاران، مديران مداخله كننده و برنامه ريزان قرار خواهد داد تا با نگاهي دقيق تر به ظرفيت هاي موجود، نسبت به ارايه خدمات به افراد مبتلا به اختلال طيف اوتيسم گام هاي موثرتري بردارند و براي رسيدن به وضعيت مطلوب تر، سازوكار لازم در زمينه سياست گذاري و برنامه ريزي را اتخاذ و اجرا نمايندو با رفع چالش هاي شناسايي شده جهت اصلاح ساختارهاي اجرايي توانبخشي اوتيسم و كمك به دست يابي به خدمات توانبخشي به عنوان يك حق انساني گام هايي بردارند.
چكيده لاتين :
Objective: One of the essential needs of patients with Autism Spectrum Disorder (ASD) and their families is the rehabilitation services to improve patients’ performance in social interactions and communication. However, access and use of these services pose many challenges for patients with ASD and service providers. This study systematically reviews the challenges of access and use of rehabilitation services for patients with ASD.
Materials & Methods: This is a systematic review of the articles published from 2010 to 2020 in Persian and English on the challenges of accessing and using rehabilitation services for patients with ASD. The search was conducted in online databases of Google Scholar, PubMed, Scopus, ProQuest, Science Direct, SID, and MagIran using the keywords of “challenge”, “utilization”, “accessibility”, “rehabilitation”, “healthcare”, and “autism”. The initial search yielded 142 articles. After checking their titles, 102 articles were removed because they were irrelevant or duplicates, and 40 remained. Finally, 14 studies were selected for the review after checking their abstracts and considering the inclusion criteria.
Results: In general, due to the nature of ASD, patients and their families have many challenges in accessing and using rehabilitation services. Their essential challenges were high costs of services, insufficient insurance coverage, lack of parental involvement in healthcare, scarcity of some essential services, lack of access to specialists in ASD, no government support, long waiting times, no transportation, lack of information of parents about how to access the required services, heterogeneity of services provided in different centers, inefficiency in diagnosing and screening people with ASD, lack of rehabilitation monitoring, incoordination between autism centers, challenges related to the structure and maintenance of services, and low manpower of service providers.
Conclusion: People with ASD face several challenges in accessing and using rehabilitation services. Our study results can be helpful for the effective use of rehabilitation services by these patients, improving their living conditions, and ultimately their quality of life. Recognizing these challenges can pave the way for policymakers, intervention managers, and planners to take more effective steps for providing rehabilitation services to patients with ASD as their human rights. The authorities should pay more attention to existing resources, adopt and implement the necessary programs, solve the identified challenges, and reform the administrative structures of autism rehabilitation.
