بررسي ميزان آگاهي و نگرش مصرف‌كننده در خصوص نشانگر رنگي تغذيه‌اي مندرج در برچسب محصولات غذايي و آشاميدني در شهرستان كرج

Investigation on the Level of Awareness and Aattitude of Consumers Regarding the Traffic Lights Nutrition Information in the Label of Food and Beverage Products in Karaj

زمينه و هدف: جامعه سالم زيربناي توسعه هر كشور بوده و يكي از راه‌هاي نيل به اين هدف برخورداري از تغذيه صحيح مي‌باشد. بنابراين در اختيار قرار دادن اطلاعات فرآورده‌هاي غذايي به‌صورت شفاف و قابل‌درك به مصرف‌كننده ضروري است. برچسب‌گذاري به عنوان ابزاري مهم جهت اطلاع‌رساني به مصرف‌كنندگان و سازمان‌هاي ناظر اهميت ويژه‌اي دارد و اصلي‌ترين وسيله تبادل اطلاعات بين توليدكننده از يك‌سو با خريدار و مصرف‌كننده از سوي ديگر است. در ايران طبق ضابطه‌هاي سازمان غذا و دارو، درج نشانگر رنگي تغذيه‌اي بر روي برچسب محصولات غذايي و آشاميدني الزامي گرديده است. اين نشانگر شامل پنج فاكتور مهم تغذيه‌اي شامل انرژي، چربي، نمك و اسيدهاي چرب ترانس مي‌باشد كه علاوه بر درج مقادير آن با رنگ‌هاي سبز، نارنجي و قرمز تعيين مي گردند. استفاده از نشانگرهاي رنگي باعث مي‌شود كه خريداران مواد غذايي در نقطه خريد ملاحظات سلامتي را در نظر بگيرند. با توجه به اجباري شدن درج نشانگر رنگي تغذيه اي از سوي سازمان غذا و دارو هدف از اين پژوهش بررسي آگاهي و نگرش مصرف كننده در اين خصوص و ارتباط آن با برخي از فاكتورها مانند جنس سن، تحصيلات، محل زندگي و ... همچنين تعيين برخي از عوامل موثر در خريد محصولات غذايي و آشاميدني توسط مصرف كننده مي باشد. مواد و روش‌ها: با توجه به اجباري شدن درج نشانگر رنگي تغذيه‌‌اي بر روي برچسب محصولات غذايي و آشاميدني از سوي سازمان غذا و دارو ايران، در اين پژوهش توصيفي- تحليلي مقطعي ميزان آگاهي و نحوه نگرش مصرف‌‌كنندگان در مورد اين برچسب‌‌ها در 15 فروشگاه مواد غذايي سطح شهر كرج از طريق پركردن پرسشنامه توسط 912 نفر از خريداران بررسي‌ گرديد. يافته ها: نتايج نشان داد كه حدود 28 درصد افراد تاكنون از نشانگر رنگي تغذيه‌‌اي استفاده كرده‌اند. همچنين ميزان تحصيلات ارتباط معناداري و مستقيمي با استفاده از نشانگر رنگي داشت، اما سن و جنسيت تأثير معناداري بر روي آن نشان نداد. بيشترين منبع براي كسب اطلاعات تغذيه‌اي اينترنت و شبكه‌‌هاي اجتماعي است و مهم‌ترين فاكتوري كه مصرف‌كننده در هنگام خريد مواد غذايي به آن توجه دارد، تاريخ توليد و انقضا بود كه حدود 74% افراد شركت‌كننده را شامل مي‌‌شد. نتيجه گيري: درمجموع نتايج نشان مي‌‌دهد افراد جامعه علاقمندند در انتخاب خود موارد تغذيه‌اي را لحاظ كنند، اما اطلاعات و دانش در اين زمينه كافي نيست و ضروري است از طريق ارگان هاي مسئول و همچنين رسانه‌‌هاي جمعي اين آموزش‌‌ها به‌صورت مستمر و مداوم صورت گيرد.

Objective: Food product labels are one of the most important factors in health promotion and public hygiene by giving the right to choose a healthy product according to the physical conditions of the people of the society, and it will help consumers when buying the product. Methods: According to the obligations imposed by Iran food and drug administration about the insertion of the nutritional color marker in the food labels (traffic lights nutrition information), in this study, the knowledge and attitude of consumers about the color-coded nutrition labels in food and drink products were evaluated through filling the questionnaire using 912 consumers in 15 food stores in Karaj county. Results: The results showed that about 28% of individuals have used traffic lights nutrition information so far. In addition, education level had a significant and direct relation to the use of the color indicator, but age and gender did not show any significant effect on it. The results also revealed that the most important resource for the acquisition of nutritional information is the internet and social networks. The most important factor that consumers paid attention during the purchase of foodstuffs was the date of production and expiry, which included about 70% of the participants. Conclusion: the results of this study indicate that the people of the community are interested in their choice of nutritional items, but information and knowledge in this field are not sufficient and it is necessary to continue through the responsible organizations as well as mass media.