تحليل هيدروديناميكي نهشته‌هاي بستر رودخانه‌اي محل احداث سد زيرزميني به‌منظور استحصال آب (مطالعه موردي سد زيرزميني مشنق)

امروزه، استفاده از فناوري سدهاي زيرزميني از روش هاي كارآمد در استحصال آب باران و مديريت سيلاب به‌منظور رفع كمبود منابع آب در مناطق خشك و نيمه‌خشك است. سد زيرزميني، جريان زيرسطحي آب را در مقطع عرضي رودخانه مسدود كرده آن را در زير بستر رودخانه ذخيره مي كند. احداث سد زيرزميني ضمن كمك به محيط‌زيست، جبران آب‌هاي سطحي و گسترش زمين‌هاي زير كشت را به دنبال دارد. حجم آب استحصالي از اين سدها بستگي به خواص هيدروليكي و هيدروديناميكي رسوبات آبرفتي دارد. هدف از پژوهش حاضر تعيين هيدروديناميكي نهشته‌هاي بستر رودخانه‌اي سد زيرزميني مشنق در شمال درياچه اروميه بود. امكان‌سنجي و تعيين محل محور سد، با استفاده از سيستم ArcGIS صورت پذيرفت. سه گزينه تعيين و پس از ارزيابي ژئوفيزيكي محل بازه اصلي با ضخامت m 14 آبرفت، نهايي شد. بررسي‌هاي زمين‌شناسي مهندسي نشان داد دانه‌بندي رسوبات بستر، از نظر تقسيم‌بندي متحد با بيش از 78% شن و ماسه در محدوده خاك‌هاي شني غيريكنواخت دانه‌بندي شده قرار داشتند. بر اساس روش استاندارد سازمان مصالح آمريكا در محدوده شن رس‌دار و شن سيلت‌دار بودند. آزمايش لوفران نشان داد رسوبات آبرفتي داراي نفوذپذيري cm/s 0.0012 و تخلخل بالاي 35% بود. بر اين اساس آب قابل استحصال در هر دوره آبگيري مخزن سد، m^3 163800 خواهد بود. آب شرب و بهداشت منطقه صدها كيلومتر دورتر از طريق خط انتقال آب زرينه‌رود تأمين مي‌شود. احداث اين سد با نگاه واقع‌بينانه به ارزش واقعي آب و نقش آن در جوامع بشري، اثرات ‌محيط زيستي سازنده خواهد داشت كه نيازمند بررسي مستقل است.