شبيه‌سازي تعادل منابع و مصارف در صندوق‌هاي بازنشستگي بر اساس ريسك‌هاي جمعيتي

زمينه و هدف: صندوق‌هاي بازنشستگي از جمله نهادهاي مهم و تأثيرگذار بر اوضاع اقتصادي و اجتماعي جامعه شمرده مي‌شوند. ارائه راه‌كارهاي مناسب به‌منظور حفظ تعادل اين صندوق‌ها، به شناخت دقيق شرايط و عوامل تأثيرگذار بر وضعيت آن نياز دارد. يكي از عواملي كه بر تعادل منابع و مصارف صندوق‌ها تأثير مي‌گذارد، تغيير جمعيت كشور است. در اين پژوهش، مدلي براي شبيه‌سازي تعادل منابع و مصارف در صندوق‌هاي بازنشستگي بر اساس ريسك‌هاي جمعيتي ارائه شده است.روش: در اين مقاله، ابتدا عوامل مهم تأثيرگذار بر وضعيت صندوق بازنشستگي شناسايي شدند، سپس با استفاده از مدل‌سازي پوياشناسي سيستم، بحران فزوني مصارف بر منابع صندوق در قالب مدل علت‌ومعلولي ترسيم شد و در ادامه، به‌كمك نرم‌افزار ونيسم، مدل حالت جريان در افق زماني 50ساله پيش‌بيني و طراحي شد.يافته‌ها: نتايج پژوهش از احتمال تأثير مثبت افزايش 23درصدي زادوولد بر ميزان نقدينگي سازمان حكايت مي‌كند، اين در حالي است كه كاهش شديد ميزان زادوولد و افزايش تورم در بلندمدت، بر ميزان نقدينگي صندوق، بيشترين تأثير منفي را مي‌گذارد. مقدار نسبت پشتيبان و نقدينگي در خروجي مدل شبيه‌سازي، گوياي بروز بحران شكاف منابع و مصارف صندوق، در دهه‌هاي آغازين سال ۱۴۰۰ است.نتيجه‌گيري: نتايج به‌دست‌آمده از شبيه‌سازي سيستم منابع و مصارف صندوق بازنشستگي نشان مي‌دهد كه در صورت تداوم روند فعلي، در آينده نزديك بحران بازنشستگي بروز مي‌كند. از سوي ديگر، بر اساس بررسي سناريوهاي مختلف مشخص شد كه در كوتاه‌مدت، افزايش ميزان كسورات و ميزان جذابيت، بر پايداري صندوق تأثير بيشتري دارد؛ اما در بلندمدت، به‌دليل اثر معكوس افزايش ميزان كسورات در پرداخت‌هاي حق بيمه، جذابيت صندوق‌ها كاهش مي‌يابد و در عمل، متغيرهاي جمعيتي بيشترين تأثير را بر پايداري صندوق‌ها مي‌گذارند.