تأثير اليسيتور دماي پايين در مدت زمان‌هاي مختلف در محيط كشت ريشه نابجا گياه گل راعي( Hypericum perforatum L.)

كاربرد اليسيتورهاي غيرزيستي در مسيرهاي بيوسنتزي كه منجر به تشكيل و تنظيم متابوليت هاي ثانويه مي شود بسيار حائز اهميت است. اين پژوهش با هدف بررسي تأثير اليسيتور دماي پايين بر ميزان هايپريسين، فلاونوئيد، فنل، ظرفيت آنتي اكسيداني و وزن خشك گل راعي ( Hypericum perforatum L) انجام شد. بذر‌ها از رقم توپاز، شركتPharmasaat كشور آلمان با خلوص %99 و قوه ناميه %85 كه در پروژه مقدماتي جهت توانايي توليد متابوليت‌هاي ثانويه مورد ارزيابي قرار گرفته بودند، تهيه گرديد. بذور در محيط كشت MS در ظروف استريل كشت داده شدند و در اتاق رشد با دماي 1 ±25درجه سانتي گراد و تناوب نوري 8 ساعت تاريكي و 16 ساعت روشنايي با نور فلورسنت نگهداري شدند، اين پژوهش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي در سه تكرار اجرا و تأثير دماهاي 4، 8، 16 و 25 درجه سانتي گراد در مدت زمان هاي 24 ساعت، 72 ساعت و يك هفته مورد ارزيابي قرار گرفت. بيشترين ميزان هايپريسين در دماي 4 درجه به مدت يك هفته و 72 ساعت به ترتيب با ميزان 59/0 و 55/0 ميكروگرم بر گرم ماده خشك و بيشترين ظرفيت آنتي اكسيداني در دماي 4 درجه به مدت يك هفته با ميزان 87/0 درصد مشاهده شد. با افزايش دما به 16 درجه (به مدت 24 ساعت) كمترين ميزان هايپريسين و ظرفيت آنتي اكسيداني مشاهده گرديد. اعمال دماي 4 درجه به مدت يك هفته سبب افزايش ميزان فلاونوئيد گرديد. بيشترين ميزان فنل نيز در نمونه هاي تحت تيمار 4 درجه به مدت يك هفته و 72 ساعت به ترتيب با ميزان 65/5 و 03/5 ميلي گرم بر گرم ماده خشك حاصل شد. اعمال دماي 4 درجه به مدت يك هفته بيشترين تأثير را بر وزن خشك گياه نشان داد. با توجه به افزايش متابوليت ثانويه هايپرسين، فنل، فلاونوئيد و ظرفيت آنتي اكسيداني گياه گل راعي پس از اعمال دماي 4 درجه سانتي گراد (به مدت يك هفته و72 ساعت)، كاربرد اين اليسيتور جهت افزايش متابوليت هاي ثانويه گياه گل راعي توصيه مي گردد.