ارزشيابي كارايي بيمارستان‌هاي عمومي ايران

Evaluation of efficiency of general hospitals in Iran

زمينه و هدف: بيمارستان‌هاي عمومي بيش از 85 درصد بيمارستان‌هاي كشور را تشكيل مي‌دهند. افزايش كارايي بيمارستان‌هاي عمومي با توجه به محدوديت منابع ضروري است. كارايي نسبت ستاده­ها به داده­ها بوده و بيانگر توليد حداكثر ستاده با استفاده از دا‌ده‌هاي معين است. مطالعه حاضر با هدف ارزشيابي كارايي بيمارستان‌هاي عمومي كشور و شناسايي عوامل موثر بر كارايي آنها انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه توصيفي- تحليلي به صورت مقطعي انجام شده است. از نمودار پابن­لاسو و سه شاخص عملكردي درصد اشغال تخت، متوسط اقامت بيماران و ميزان گردش تخت بيمارستان براي تعيين كارايي بيمارستان‌هاي عمومي كشور استفاده شد. از داده‌هاي عملكردي سال 1396 بيمارستان‌هاي عمومي كشور استفاده شد. داده­ها با استفاده از نرم­افزارSPSS تحليل و نمودارها با كمك نرم­افزار Power BI ترسيم شدند. يافته ­ها: تعداد 834 بيمارستان عمومي با 108257 تخت فعال در سال 1396 در كشور وجود داشت. ميانگين اشغال تخت بيمارستان‌هاي عمومي كشور 8/62 درصد، ميانگين طول اقامت بيمار در بيمارستان‌ها 6/2 روز و ميانگين گردش تخت بيمارستان‌ها 93 بار بود. حدود 15 درصد بيمارستان‌ها در ناحيه سوم نمودار پابن‌لاسو قرار گرفته و كارايي قابل قبولي داشتند. بين كارايي بيمارستان‌ و مالكيت، مأموريت، اندازه، قدمت و تعداد كاركنان بيمارستان رابطه آماري معناداري مشاهده شد. بيمارستان‌هاي تأمين اجتماعي و خصوصي از كارايي بيشتري برخوردار بودند. بيمارستان‌هاي درماني كارايي بيشتري نسبت به بيمارستان‌هاي آموزشي، درماني و پژوهشي داشتند. بيشترين ميزان كارايي در بيمارستان‌هاي با 200-100 تخت و 4-2 كارمند به ازاي هر تخت مشاهده شد. نتيجه­ گيري: بيمارستان‌هاي عمومي كشور از كارايي پاييني برخوردار هستند. بنابراين، سياستگذاران و مديران ارشد نظام سلامت ايران بايد اقدامات لازم را براي افزايش كارايي و استفاده بهينه از منابع موجود بكار گيرند.

Background and aim: Approximately 85% of Iranian hospitals are general hospitals. Considering the limitation of resourses, improvement of the hospital efficiency is an absolute necessity. Efficiency, as the output–input ratio, indicates use of the lowest amount of inputs to produce the greatest amount of outputs. The aim of this study was to determine the efficiency of general hospitals in Iran and identification of the factors affecting efficiency of the hospitals. Materials and Methods: In this cross sectional and descriptive study we used Pabon Lasso model and three performance indicators. i.e., bed occupancy rate (BO), average length of stay (ALS) and hospital bed turnover (BT) to determine efficiency of the Iranian general hospitals in 2017. Data were analyzed by SPSS software and charts were drawn using Power BI software. Results: There were 834 general hospitals with 108257 beds in Iran in 2017. The average BO, ALS and BT were 62.8%, 2.6 days and 93 times respectively. Only 15% of the general hospitals were located in the zone III of pabon lasso model and had acceptable efficiency (high BO and BT). Factors such as hospital ownership, type, size, age of hospital building, and staff number were significantly related to hospital efficiency. Private and social security hospitals, non- teaching hospitals and hospitals with 100-200 beds and 2-4 staff per bed had more efficiency in comparison to the teaching hospitals. Conclusion: Because of low efficiency of most general hospitals policy makers and senior managers should take necessary measures for improvement of efficiency of the hospitals.