بررسي تغييرات مؤلفه هاي منابع آب و نرخ رسوب حوضه آبخيز اترك قبل و بعد از احداث سد شيرين دره با استفاده از مدل SWAT، كاليبراسيون و عدم قطعيت مدل

واسنجي و تحليل عدم قطعيت مدل با استفاده از برنامه SUFI-2 انجام پذيرفت. شاخص‌هاي P-factor،R-factor ، br2 و r2 به منظور ارزيابي توانايي مدل SWAT در شبيه‌سازي رواناب و رسوب قبل از احداث سد شيرين دره و بعد از احداث سد شيرين دره به كار برده شد. هدف مطالعه حاضر بررسي كارايي مدل SWAT در برآورد دبي متوسط روزانه و غلظت رسوب و واسنجي و اعتبارسنجي اين مدل در حوضه آبخيز اترك واقع در استان خراسان رضوي و شمالي است. آمار رواناب و رسوب شش ايستگاه هيدرومتري در سال‌هاي 1975- 2015 براي واسنجي و اعتبارسنجي اين حوضه به كار برده شد. نتايج نشان داد كه در مرحله واسنجي رواناب ماهانه قبل از احداث سد شيرين دره، ضرايب P-factor، R-factor، br2 و r2 در خروجي حوضه به ترتيب 73/0، 15/1، 53/0 و 56/0 و در مرحله اعتبارسنجي 77/0، 3/1، 48/0 و 58/0 به دست آمد. اين ضرايب در مرحله واسنجي غلظت رسوب روزانه در خروجي حوضه به ترتيب 58/1، 15/2، 98/0 و 25/0 و در مرحله اعتبارسنجي به ترتيب 47/0، 5/2، 32/0 و 57/0 به دست آمد. در خروجي‌هاي تهيه شده از مدل، حوضه سد شيرين دره به عنوان فرسايش‌پذيرترين زيرحوضه شناخته شد كه سالانه ميزان رسوب بالايي وارد مخزن اين سد شده و از عمر مفيد آن كاسته مي-شود. نتايج مطالعه نشان داد كه SWAT رواناب را بهتر از رسوب شبيه‌سازي كرد. از دلايل ضعف مدل در شبيه‌سازي بار رسوب مي‌توان به شبيه‌سازي ضعيف جريان، تعداد كم داده‌ها و همچنين عدم پيوستگي اطلاعات رسوب استفاده شده، اشاره كرد.

The SWAT model is a conceptual and distributive model that has been developed to predict and estimate surface runoff, sediment yield, and water quality characteristics and also to predict the effect of various management measures at the basin level. Calibration and analysis of model uncertainty were performed using SUFI-2 program. P-factor, R-factor, br2 and r2 indices were used to evaluate the ability of SWAT model to simulate runoff and sediment before Shirin Dareh dam construction and after Shirin Dareh dam construction. The aim of this study is to evaluate the efficiency of SWAT model in estimating average daily flow and sediment concentration and calibration and validation of this model in Atrak watershed located in North Khorasan Razavi province. The results showed that the monthly runoff before shirindare dam building coefficients in calibration P-factor, R-factor, br2 and r2 at the outlet to the 0.73, 1.15, 0.53 and 0.56 and in validation stage 0.77, 1.3, 0.48 and 0.58 respectively. The values for calibration of sediment concentration at the outlet, respectively, 1.58, 2.15, 0.98 0.25, and 0.47 respectively at the stage of validation is 2.5, 0.32 and 0.57. The output produced by the model, Shirin dareh sub-basin to be known as the most erosion. The high annual sediment into the reservoir of the dam and the shelf life is reduced. The results showed that SWAT simulated runoff much better than sediment. The reasons for model poor for simulation of sediment load can be Flow Low simulation, few data, use sediment information Discontinuity can be mentioned.