مدل‌هاي ماده سوختني سطحي و خطر آتش در پارك ملي گلستان

تعيين مدل‌هاي ماده سوختني محلي در بوم‌سازگان‌هاي جنگل و مرتع به منظور پيش‌بيني رفتار و گسترش آتش، مديريت آتش و بازسازي اين بوم‌سازگان‌ها بسيار مهم است. هدف اين مطالعه تعيين مقدار و ساختار ماده سوختني سطحي آماده اشتعال در علفزار، درختچه‌زار و جنگل در پارك ملي گلستان، شمال شرق ايران است. همه اطلاعات پوشش گياهي علفي و لاشبرگ سطحي از قطعه‌ نمونه‌‌هاي 1×1، 10×10 و 30×30 متري به ترتيب در تيپ‌هاي ماده سوختني علفزار (24 قطعه نمونه)، درختچه‌زار (8 قطعه نمونه) و جنگل (22 قطعه نمونه) بر اساس نمونه‌برداري تصادفي طبقه-بندي شده جمع‌آوري شد. رتبه‌بندي خطر آتش براي هر ماده سوختني با ارزيابي مولفه‌هاي اصلي شامل بار ماده سوختني (تن در هكتار)، عمق بستر ماده سوختني (سانتي‌متر) و پوشش لاشبرگ (درصد) استفاده شد. نتايج نشان داد كه تغييرات در خطرات آتش ماده سوختني سطحي مرتبط با طرح‌هاي بارهاي ماده سوختني ريز (1ساعت) است. لاشبرگ پهن‌برگان داراي بارهاي ماده سوختني ريز بيشتر و در نتيجه به صورت بالقوه خطر آتش ماده سوختني سطحي بيشتر را دارند. تفاوت‌ها در ساختار ماده سوختني در بين تيپ‌هاي ماده سوختني موجود نيز اثر مهمي را به همراه داشت. تعيين مدل‌هاي ماده سوختني محلي و ارزيابي خطر آتش آنها براي مديران منابع طبيعي به منظور انتخاب روش‌هاي كاهش ماده سوختني، كاهش آسيب آتش و حفظ تاب‌آوري سيماي سرزمين در برابر آتش‌سوزي‌هاي آتي مهم است.

Determining custom fuel models in forest and rangeland ecosystems is crucial to predict the potential fire behavior and spread, wildfire management, and ecosystem restoration. The objective of this study was to quantify the amount and structure of surface fuel available for combustion in grasslands, shrublands and forests in Golestan National Park, NE Iran. All information related herbaceous vegetation and surface litter were collected from 1m × 1m, 10m × 10m, and 30m × 30m sampling plots, respectively in the grasslands (n=24), shrublands (n=8), and forest (n=22) fuel types based on Stratified Random Sampling. A fuel hazard rating is assigned to each fuel by assessing the key attributes including fuel load (t ha-1), fuelbed depth (cm), and litter cover (%). The results revealed that variation in surface fuel hazards among fuel types corresponded to patterns of fine fuel loading (1-hr). Broadleaves litter fuels had higher total fine fuel loads resulting from greater grass dominance, potentially providing higher surface fuel hazard. Differences in fuel structure between the existing fuel types also had an important effect. Determining custom fuel models and fire risk assessment in these models is important for natural resource managers to select methods to reduce fuel loads, fire mitigation, and retain the landscape resilience to future wildfires.