ارزيابي تأثير آتش‌سوزي بر پراكنش پوشش گياهي با استفاده از روش رسته‌‌بندي (بررسي موردي: تنگه بزازخانه در استان كرمانشاه)

Evaluation of fire effect on distribution of vegetation using ordination method, Case study: Bazzakhstan Strait in Kermanshah Province

آتش‌سوزي قسمت جدانشدني بيش‌تر اكوسيستم‌هاي جنگلي زاگرس است، به‌طوريكه هرساله آتش‌سوزي‌هاي زيادي در اين مناطق صورت مي‌گيرد. به‌منظور بررسي شناخت اثرات آتش‌سوزي بر پراكنش پوشش گياهي در قسمتي از جنگل-هاي زاگرس، نه سال پس از آتش‌سوزي يعني در اوايل فصل رويشي سال 94 با استفاده از روش نمونه‌برداري تصادفي- سيستماتيك در هر يك از مناطق آتش‌سوزي و شاهد، 40 قطعه نمونه به ابعاد 8 مترمربع پياده شد و نوع و درصد پوشش گونه‌هاي علفي توسط معيار وان درمال ثبت شد. در اين تحقيق براي درك بهتر از چگونگي پراكنش گونه‌ها پس از آتش‌سوزي، از روش آناليز تطبيقي نااريب (DCA) استفاده شد. نتايج بررسي نشان داد كه اكثر گونه‌ها به-صورت مشترك بين مناطق آتش‌سوزي شده و شاهد حضور دارند و تنها تعداد كمي منحصر به مناطق آتش‌سوزي شده و شاهد بودند. همچنين نتايج حاصل از اين آناليز نشان داد كه بيش‌تر گونه‌ها و قطعات نمونه در مركز نمودار و در فواصل نزديك به هم قرار دارند كه اين امر نشان از تغييرات كمتر گونه‌اي به آتش‌سوزي پس از گذشت نه سال از وقوع آتش‌سوزي است. با توجه به نتايج بدست آمده مي توان بيان كرد كه با گذشت زمان، بسياري از گونه‌ها به سمت تركيب اوليه خود در محيط گرايش پيدا كرده‌اند. با وجود اين، نمي‌توان آتش‌سوزي را عاملي بي‌خطر براي اين جنگل-ها برشمرد، بلكه برعكس با توجه به وضعيت فعلي و اهميت حفظ و احياي اكوسيستم‌هاي موجود در جنگل‌هاي زاگرس، الزامي است كه در اين جنگل‌ها سياست پيشگيري و سركوب آتش از طريق راهكارهاي اصولي و منطقي، نهادينه شود.

Fire is an inseparable part of most of the Zagros forest ecosystems, In order to investigate the effects of fire on the distribution of vegetation in part of Zagros forests, nine years after the fire in the early of the growing season of 2015, using a random-systematic sampling method in each of the burned and control areas, 40 sampling plots with an area 8m2 were taken . The type and percentage of herbaceous species were recorded using Van der Marel criterion. In this research, Detrended Correspondence Analysis method (DCA) was used to explore the distribution of species after the fire. The results of this study showed that most species are commonly encountered between burned and control areas, and only a few were limited to burned and control areas. In addition, the result of this analysis indicated that most species and sample plots are located in the center of the chart and in close proximity this indicates less alteration of the fire after nine years . According to the results, it can be stated that over time, many species have tended to their primary conditions in the environment. However, the fire can not be considered a safe factor to these forests, On the contrary, given the current situation and the importance of preserving and rehabilitation of the ecosystems in the Zagros forests, It is necessary that in these forests a fire prevention and preventive policy be institutionalized through principled and rational solutions.