پديد آورندگان :
مرادي، امير دانشگاه آزاد اسلامي واحد لاهيجان - گروه زراعت، لاهيجان، ايران , محمديان روشن، ناصر دانشگاه آزاد اسلامي واحد لاهيجان - گروه زراعت، لاهيجان، ايران , اميري، ابراهيم دانشگاه آزاد اسلامي واحد لاهيجان - گروه زراعت، لاهيجان، ايران , عاشوري، مجيد دانشگاه آزاد اسلامي واحد لاهيجان - گروه زراعت، لاهيجان، ايران , رضايي، مجتبي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات برنج كشور، رشت، ايران
كليدواژه :
آبياري نوبتي , مديريت آب , توليد , دوره رشد
چكيده فارسي :
كم آبي سالهالي اخير باعث شد كه دستيابي به بهترين مديريت آب و كود در كشت برنج بيش از پيش اهميت داشته باشد. مطالعه حاضر به منظور بررسي تاثير سطوح مختلف كود نيتروژن و دور آبياري در مراحل مختلف رشد بر عملكرد و اجزاي عملكرد برنج رقم هاشمي انجام شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار طي دو سال زراعي 1396 و 1397 در موسسه تحقيقات برنج كشور واقع در شهر رشت اجرا شد. فاكتورهاي مورد مطالعه شامل آبياري (غرقاب دائم و آبياري هر هفته و هر دو هفته يك‌بار)، دوره رشد (در مراحل رشد رويشي و زايشي) و سطوح كود نيتروژن (40، 60 و 80 كيلوگرم در هكتار) بود. صفات مورد مطالعه نيز شامل ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد خوشه در بوته، تعداد خوشه چه در خوشه، تعداد دانه پر در خوشه، درصد باروري خوشه، تعداد دانه پوك در خوشه، وزن هزار دانه و عملكرد دانه بودند. نتايج تجزيه واريانس صفات نشان داد كه آثار اصلي و متقابل فاكتورهاي مورد مطالعه بر عملكرد دانه معني‌دار بود. همچنين، اثر متقابل دوره رشد، كود نيتروژن و دور آبياري طي دو سال بر اين صفت در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. با مصرف كود نيتروژن در شرايط آبياري غرقاب دائم، مقادير عملكرد و اجزاي عملكرد دانه (بهغير از تعداد دانه پوك) بهطور معني‌داري افزايش يافتند. در بين تيمارهاي مورد مطالعه، بيشترين و كمترين عملكرد دانه به‌ترتيب مربوط به تيمار آبياري غرقاب دائم در دوره رويشي با مصرف 80 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن در سال 1397 و تيمار آبياري 14روز يك‌بار با مصرف 40 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن در دوره رشد زايشي در سال 1396 بود. بر اساس نتايج اين آزمايش، آبياري غرقاب دائم در دوره رشد رويشي و مصرف 80 كيلوگرم در هكتار كود نيتروژن بهعنوان بهترين مديريت آبياري و كود نيتروژن پيشنهاد ميشود.
چكيده لاتين :
The recent water shortage caused a need to find the best way of water and nitrogen management. In this study, the effects of nitrogen (N) fertilizer and irrigation interval at different growth stages were investigated on the yield and yield components of rice (Hashemi variety). The experiment was conducted in factorial based on randomized complete block design with three replications in Rice Research Institute of Iran (RRII), Rasht, Iran, during two years, 2017 and 2018. The studied factors included irrigation (flood irrigation, irrigation intervals of one and two weeks), growth stage (vegetative and reproductive stages) and nitrogen fertilizer levels (40, 60, and 80 kg.ha−1). The studied traits were plant height, panicle length, number of panicles per plant, number of spikelets per panicle, number of filled grains per panicle, number of unfilled grains per panicle, panicle fertility percentage, 1000-grain weight and grain yield. The results of analysis of variance showed that the main and interaction effects of the studied factors on grain yield was significant. Also, the interaction effect of growth period, nitrogen fertilizer and irrigation interval on grain yield during two years was significant at the 1% probability level. The results showed that the grain yield and yield components (except for the number of unfilled grain) significantly increased with the application of nitrogen fertilizer under flood irrigation conditions. Among the studied treatments, the highest and lowest grain yield were belonged to flood irrigation in the vegetative stage with 80 kg.ha−1 nitrogen fertilizer in 2018, and irrigation interval of two weeks in the reproductive stage with 40 kg.ha−1 of nitrogen fertilizer in 2017, respectively. Based on the results of this experiment, flood irrigation during the vegetative growth stage and the application of 80 kg.ha-1 nitrogen fertilizer is recommended as the best irrigation and nitrogen fertilizer management.
