عنوان مقاله :
تحليل جاندار انگاري عشق در ديوان شمس
عنوان به زبان ديگر :
Literature and Humanities Faculty, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
پديد آورندگان :
حسيني، زينب دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده ادبيات و علوم انساني، تهران، ايران , درويشي، نازنين دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده ادبيات و علوم انساني، تهران، ايران
كليدواژه :
جاندارانگاري , عشق , غزليات شمس , مولوي
چكيده فارسي :
يكي از محوري‌ترين مفاهيم بيان شده در اشعار عرفاني فارسي، عشق است كه در قرن هفتم به بنيادي‌ترين انديشۀ مولوي در غزليات شمس تبديل شد. عشق در غزليات شمس داراي شخصيت انساني با ويژگي‌هاي رفتاري خاص است. چيستي صفات انسانيِ حمل شده بر عشق و نحوه و جايگاه بروز اين ويژگي‌ها در مسير عرفان با توجه به تلقي مولوي از عشق حائز اهميت است. در اين پژوهش صفات و رفتارهاي عشق به عنوان موجودي كنش‌گر از غزليات شمس استخراج شد. كنش‌هاي عشق در مسير اعتلاي عاشق در رسيدن به حق در پنج مرحلۀ اصلي، كه خود شامل سي ويژگي عشقِ انسان‌نماست، دسته‌بندي شد. نتايج نشان مي‌دهد كه عشق در تجلي صفات خويش بر عاشق از قهري‌ترين بروز خود كه «خونخوار» است به لطيف‌ترين نمود خود كه «مادر» است حركت مي‌كند. مولوي پررنگ‌ترين تصوير عشق را با ويژگي‌هاي حوزۀ «عيش و شادخواي» و نيز «معشوقي» گره زده است و اين مفاهيم بيشترين بسامد را دارند. سپس «دشمن» بودن عشق است كه با تصاوير «جنگجو»، «خونخوار»، «دزد» و نظاير آن را نشان مي‌دهد و سومين ويژگي مورد توجه مولوي «راهنما» بودن عشق است. شواهد نشان مي‌دهد تصاويري كه مولوي در قالب تشخيص از عشق ارائه مي‌دهد، بر جنبۀ مهرآميز عشق تأكيد دارد كه تا اندازه‌اي با تصوير عشق به عنوان موجودي قهار كه در نگاه اول از غزليات شمس به دست مي‌آيد، مغايرت دارد.
چكيده لاتين :
Love is one of the most important concepts expressed in Divan-e Shams, where it has a human personality with specific behavioral characteristics. The human traits attributed to love, and the manner of occurrence of these features in the path of mysticism is important given Mowlavi's perception of love. In this research, the traits and behaviors of love as an acting being were extracted from Divan-e Shams, and the actions of love on the path of the lover's uprising in reaching God, were categorized in five main stages. Manifesting its traits to the lover, love moves from its most intense incarnation, which is “bloodthirsty”, to its most delicate expression which is “mother”. The most intense image of love shows characteristics related to ”pleasure” and “being loved” , and these concepts are most frequent. Then there’s “enmity” with images like “aggressive”, “bloodthirsty”, etc. The third feature is love’s being “guide”. These images, emphasizes on the affectionate aspects of love. That is in conflict with the image of love as a powerful being which is seen at the first look at Divan-e Shams.
عنوان نشريه :
مطالعات زبان و ادبيات غنايي
