جايگاه عدالت در حقوق مدني ايران (مطالعه موردي جبران خسارت)

The Status of Justice in Iranian Civil Law (Case Study of Compensation)

هر قانون و قاعده اي كه به جهان حقوق وارد مي شود، فارغ از قضاوت عقل و عدالت نيست.اين مقاله با فرض پذيرش عدم بي نيازي حقوق از عدالت مشخص مي كند كدام نظريه از مفاهيم ارايه شده از عدالت مدنظر حقوق در تبيين مقرراتش بالاخص بحث جبران خسارت بوده است؟ در واقع عدالت به مثابه ي يك عنصر با مفهوم بي طرفي در حقوق مدني و تناسب جبران خسارت با زيان وارده در نظر گرفته شده است. تنها قاعده ي ناقض، تناسب توافق طرفين است كه عدالت با آن مشكلي ندارد به شرطي كه طرفين قرارداد در جايگاه برابري باشند و به محض اينكه نابرابري يا سواسفاده از شرايط يكي از طرفين در ميان باشد، عدالت ورود كرده و با ناديده گرفتن توافق و با اعمال قاعده ي بي طرفي به اعمال تناسب بين ضرر وارده با خسارت در نظر گرفته شده مي پردازد. در نتيجه عدالت با نقش گسترده ي خود ايجاد كننده ي پتناسيل هايي براي منعطف كردن قوانين و توافقات طرفين قرارداد است. در بحث جبران خسارت ديدگاه تناسب و بي طرفانه داشتن از عدالت مطمح نظر بوده كه اين مفهوم حتي مي توانداز توافق طرفين نيز فراتر رود و به بياني عدالت برتر از قانون پديدار شود. در نتيجه اين نظريه ركن مشروعيت و اعتبار بخشيدن به قوانين را هم به عهده بگيرد.

Not every law and rule that enters the world of law is independent of the judgment of reason and justice. Has there been compensation? In fact, justice is considered as an element with the concept of neutrality in civil rights and the proportionality of compensation for damages. The only infringing rule is the proportionality of the agreement between the parties, with which justice has no problem, provided that the parties to the contract are in an equal position, and as soon as there is inequality or abuse of the terms of one of the parties, justice enters and ignores the agreement. The application of the rule of neutrality applies the proportion between the damage and the intended damage. As a result, justice, with its broad role, creates the potential for flexibility in the laws and agreements of the parties to the contract. In the discussion of compensation, the view of proportionality and impartiality of justice has been considered that this concept can even go beyond the agreement of the parties and appear in the expression of justice above the law. As a result, this theory also assumes the pillar of legitimacy and validation of laws.