بررسي تطبيقي سوگواره‌هاي حسيني محتشم كاشاني و سيد حيدر حلي

Husayni Elegies of Muhtasham Kashani and Sayyid Haidar al-Hilli

نهضت عاشورا از حماسي‌ترين رويدادهاي تاريخي است كه در ادبيات ملت‌هاي مختلف تأثير بسيار عميقي گذاشته است. شعر فارسي و عربي در قرون مختلف، اين واقعۀ پر شور را از جنبه‌هاي گوناگون مورد بررسي قرار داده و درس‌هاي عبرت آموزي از آن به دست آورده است. اثرگذاري اين رويداد مهم تاريخي بيشتر در مرثيه‌سرايي نمود يافته و شاعراني با اين رويكرد شهرۀ آفاق شدند. محتشم كاشاني (996ق) و سيد حيدر حلي (1304ق) دو تن از مشهورترين شاعران مرثيه‌سرا در ادبيات فارسي و عربي هستند كه مشتركات فراواني در به نظم كشيدن واقعۀ طف دارند. اين مقاله در حوزۀ ادبيات تطبيقي، با استفاده از روش توصيفي تحليلي، موضوعات و ديدگاه‌هاي مشترك اين دو شاعر را در موضوع سوگ نامه‌هاي حسيني با ذكر شواهد شعري بررسي كرده تا ويژگي‌ها و تمايزات هر يك را مشخص كند. آنچه از بررسي اشعار رثايي اين دو شاعر به دست مي‌آيد حاكي از تعهد ديني، عاطفۀ سرشار و عشق به امام حسين(ع) است كه با نشانه‌هاي شاخصي از هم متمايز مي‌شوند.

Ali Hasanzadeh The Ashura movement has left its profound impacts on various communities. Arabic and Persian literatures have been influenced by it throught history, hence reflected its lessons. In effect of this event, several poets have produced their masterpieces, among them, Muhtasham Kashani (d. 996 AH/ 1587) and Sayyid Haydar al-Hilli (d. 1304 AH/ 1886) in Persian and Arabic, respectively. The present comparative study touches upon their common points and the notions common to both of them. Their elegies mirror their religious devotion, profound attachment, and fine sentiments in favor of Imam al-Husayn