جايگاه رويكرد ارتباطيدر آموزش زبان فارسي به غير فارسي‌زبانان (بررسي ديدگاه استادان باسابقه)

The status of communication approach for educating Persian language to non-Persian language students

تحقيق حاضر با هدف بهره‌گيري از دانش استاداني كه در سال‌هاي اخير وظيفه آموزش زبان فارسي‌ به‌‌ غير فارسي‌زبانان را برعهده داشته‌اند، به شناخت چگونگي نگرش آنان نسبت به رويكردهاي مختلف آموزش مي‌پردازد. اهميت اين تحقيق، ناشي از لزوم بهبود روش‌هاي آموزش زبان‌فارسي و در نتيجه، گسترش حوزه نفوذ فرهنگي ايران در خارج از مرزهاي كشور است. جامعه آماري اين پژوهش استاداني هستند كه سالها آموزش زبان فارسي به غيرفارسي‌زبانان را در خارج از كشور به عهده داشتند. اين تحقيق به روش كيو انجام گرفت؛ بدين ترتيب كه در بخش ادبيات تحقيق بعد از بررسي رويكردهاي مختلف آموزش زبان فارسي به غير فارسي زبانان ، پرسشنامه‌اي با 50 گويه تهيه و به صورت كلشمار دراختيار كليه استادان جامعه آماري گذاشته شد. داده ها به‌وسيله برنامه رايانه‌اي كوانل تجزيه و تحليل شد و اين نتيجه حاصل شد كه استادان، در خصوص شيوه تدريس، به رويكرد ارتباطي باور دارند. بر اساس اين رويكرد، حضور استاد در كلاس به عنوان يك عضو فعال و همسطح با زبان آموزان، ارتقاي انگيزه آنان و استفاده از وسايل كمك آموزشي، جزء بايدهاي آموزش زبان‌ دوم است. در آموزش به شيوه ارتباطي، تمركز بر توانايي برقراري ارتباط است و اين توانايي يعني زبان آموز بتواند از زبان براي برقراري ارتباط موفق و موثر استفاده كند. همچنين نتايج پژوهش نشان داد كه از ديدگاه استادان با تجربه، آغاز زبان‌آموزي با مهارت خواندن و نوشتن، تكيه بر آموزش قواعد دستور‌زبان و تكيه بر يادگيري واژگان به‌طور مطلق، در زمره نبايدهاي آموزش زبان‌فارسي به غير فارسي‌زبانان است.

The aim of this study is to use the knowledge of professors who in recent years have been tasked with teaching Persian to non-Persian students to recognize their attitudes towards different approaches to teaching Persian to non-Persian students. The importance of this research stems from the need to improve Persian language teaching methods and, as a result, to expand Iran's cultural sphere of influence outside the country. The statistical population are professors who have been teaching Persian language abroad for many years. This research was conducted using the “Q” methodology, thus, after examining the different approaches to educate Persian language to non-Persian students, a questionnaire with 50 items was prepared and given to all professors in the statistical population in total. The data was analyzed by a computer program and it was concluded that teachers believe in a “communication approach” to teach foreign language. According to this approach, the presence of the teacher in the class as an active member, promotes their motivation and using teaching aids, is a must for educating non-Persian language. In communication approach, focus is on the ability to communicate, and this ability means that the learner can use language to communicate successfully and effectively. The results also showed that from the point of view of experienced teachers, starting language with reading and writing skills, relying on teaching grammar rules and relying on learning Vocabulary is absolutely, forbidden in teaching Persian to non-Persian speakers.