زﻧﺎن و ﻧﻈﻢ ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ ﭘﺪرﺳﺎﻻر؛ رواﯾﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ از »زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ« زﻧﺎن در ﻋﺼﺮ ﻗﺎﺟﺎر

Women and Patriarchal Gender Order; A Historical Narrative of "Family Life" of Iranian Women in the Qajar Era (1789-1925).

پژوهش حاضر به دنبال آن است كه با تابيدن نوري به زواياي تاريخ جنسيت در جامعه ايراني، به تصوير دقيق‌تري از «وضعيت زنان و خانواده در دوران قاجار» دست‌ يابد. مطالعه حاضر براساس تحليل مضامين موجود در منابع و اسناد تاريخي انجام گرفته است. در اين راستا، مجموعه‌اي از سفرنامه‌ها، خاطرات، نشريات و اسناد تاريخي، مورد ارزيابي و تحليل قرار گرفتند. يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه زنان در عصر قاجار، از كمترين حقوق اجتماعي برخوردار بودند. آنها نه اختياري براي ازدواج داشتند و نه تواني براي طلاق؛ نه آمدن‌شان به خانه شوهر با اراده خويشتن بود و نه رفتن‌شان به تصميم خويش. همه زنان را در خيابان به يك شكل كرده بودند؛ همگي چادر به سر و روبنده به صورت داشتند. نه انتخاب پوشش در بيرون خانه به اختيار آنها بود و نه كار و كوشش در درون خانه امان‌شان مي‌داد. بردن نام‌شان ممنوع بود و «ضعيفه» خطاب‌شان مي‌كردند. نه نامي از آنها برده مي‌شد و نه مقامي به آنها سپرده مي‌شد. بيشتر، كالاي جنسي بودند در دست مردان و بستري براي توليد فرزندان. گويي شهرونداني درجه دوم بودند در تاريخ ايران. در كودكي ازدواج مي‌كردند و در جواني پير مي‌شدند. هنوز كودكي نكرده، مادر مي‌شدند و هنوز جواني را نديده، فرتوت مي‌شدند. عمرشان كوتاه بود و بخت‌شان سياه. بواقع دوره قاجار بر وفق زنان نبود؛ عصر، عصر پدرسالاري بود و سلطه مردانه، همه عرصه‌هاي زندگي آنان را درنورديده بود.

The purpose of this research was to study the situation of Iranian women in the Qajar era (1789-1925). The present research has been done by historical method. The findings of this study showed that women in the Qajar era had very few social rights. Women were the second sex. They were second-class citizens. Domestic violence against women was common. Marriage of women in the Qajar period was forced marriage. They had no freedom in marriage. Girls had to get married as children (10 to 12 years old). Women had to have children quickly. They had to have many children (at least 7 to 8 children). Their children also had to get married between the ages of 10 and 12. Women became grandmothers in their 30s. The aging process was very fast. Life expectancy in women was very low. During the Qajar period, polygamy was common. Patriarchy prevailed in the family and society. Women were completely dominated by men. In the Qajar period, women were considered inferior to men. Therefore, they had to obey men.