معنا و مفهوم «طبيعت» در نقاشي‌هاي منظرۀ چيني بر اساس مكتب دائو

The Meaning of “Nature” in Chinese Landscape Paintings According to the Daoism

تاريخ فلسفۀ چين به وضوح نشان مي­دهد كه يكي از مسائل و دغدغه‌هاي فكري مردمان اين سرزمين، مسئله تطبيق انسان با طبيعت و تطبيق انسان با جامعه بوده است. در عرصه هنر و نقاشي، مي‌توان چنين استنباط كرد كه براي آنان، طبيعت به ميزان زيادي با تلقي­شان از نقاشي قلم‌مو و مركب مشابهت دارد. هم طبيعت و هم اين نقاشي‌ها، نماد زيبايي و توازن هماهنگ عالم كاينات هستند. اين مقاله بر آن است تا با اتكاي بر تعاليم دائو، به عنوان مكتبي اثرگذار در شكل دهي به تمام زواياي فرهنگ چين باستان، بويژه در عرصه فرهنگ بصري، معنا و مفهوم «طبيعت» در نقاشي­هاي منظره چيني و طريق هماهنگي با آن را مورد مطالعه قرار دهد. مراد از طبيعت، جامعيت خودانگيختگي يا خودجوشي چيزها و رهايي مطلق از تصنعي بودن است. به اين ترتيب هرگاه چيزها آزاد باشند كه راه طبيعي خود را دنبال كنند، در كمال هماهنگي حركت مي­كنند. به طور كلي دائو با راه طبيعت، با سير و جرياني كه در طبيعت است، هماهنگ است. سير طبيعي و خودجوشي هر چيز، شيوه دائو است. هنر چين در سراسر تاريخ خود، طبيعت را ملهم از اين نيروي پنهان تصور مي­كند و هدف هنرمند نيز اين است كه با اين روح تماس پيدا كرده و آن­گاه كيفيت و انواع و اقسام آن را براي بيننده توصيف نمايد. هدف رهرو دائو، پرهيز از انجام هر كاري است كه با طبيعت ناسازگار باشد. اين طبيعت نيست كه به اصلاح و كمال نياز دارد، بلكه اين ما هستيم كه نيازمند تغيير هستيم و بايد خود را با آن وفق دهيم. از اين رو بايد در قبال طبيعت نيست شد و اين همان طريقي است كه هنرمند بواسطه آن به سراغ طبيعت مي­رود. در مكتب دائو، اصل تغيير به عنوان عامل پيش‌برنده جهان هستي (دائو) به عنوان توازن هماهنگ ميان اضدادي تعريف مي‌شود كه با يكديگر تعامل دارند (يين و يانگ). توازن ميان اضداد نوعي نيرو يا روح طبيعي را به نام «چي» مي‌آفريند. مناظر نقاشي‌شده (شانشوئي) نيز بازتابي از اين باور در غالب نيروهاي «يين» و «يانگ» هستند.

The history of Chinese philosophy clearly shows that one of the most concerns for people of the region had been adaption of human with nature and society. In the field of art and painting, it can be concluded that for them, nature is very much the same as ink brush painting. Both nature and the paintings are a symbol of beauty and harmony of the cosmos. Thus, this paper is based on the teachings of the Dao, the ideological influence in shaping all aspects of ancient Chinese culture, especially in the field of visual culture; the meaning of "nature" in Chinese landscape through coordination with it is studied. Conception of nature is related to spontaneity or spontaneous recall things and gets rid of the artificial matter. So when things being free to follow their natural path, moving in perfect harmony. Generally, Dao is symphonic with the nature of the course and flow of nature. The way Dao is in the Chinese art throughout history, e.g. natural and spontaneous course of things, and purpose of the artist's inspiration, stems from the notion of hidden power that touches the soul and variety it describes the different types of viewers. The purpose monk Dao should avoid is anything that is inconsistent with the nature. It is not nature that needs to reform and perfect, but it is “we” who need to change and we must adapt ourselves to do it. It should not be against nature and the nature of the way that artists go through. Artist should disappear in nature. The Dao School, as the driving principle of the universe (Dao) is defined as harmony between opposites that interact with each other (Yin and Yang). Balance between opposites is a natural force or spirit, called "chi" creates. Hence, landscape paintings (shan-shui) are also a reflection of the prevailing belief in the “Yin” and “Yang”.