ارزيابي هزينه-اثربخشي اجراي برنامه ملي غربالگري بيماري فنيل كتونوري نوزادان در استان همدان

Cost-effectiveness evaluation of the implementation of the national screening program for neonatal phenylketonuria in Hamadan province

مقدمه: فنيل كتونوري بيماري است كه در صورت شناسايي نشدن به‌موقع، صدمات جبران‌ناپذيري بر سلامت نوزاد خواهد گذاشت. به همين منظور، براي كاهش بار بيماري و عوارض ناشي از آن در اغلب كشورهاي دنيا، از جمله كشور ايران، طرح غربالگري نوزادان اجرا مي‌شود. در اين راستا، هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي اجراي برنامه ملي غربالگري بيماري فنيل كتونوري نوزادان در استان همدان است. روش پژوهش: به‌منظور بررسي نسبت فايده به هزينه، با استفاده از الگوي درخت تصميم‌گيري هزينه‌هاي انجام غربالگري و هزينه‌هاي درمان بيماران غربالگري نشده مبتلا به عقب‌ماندگي ذهني محاسبه و مقايسه شد. هم‌چنين، براي بررسي اثربخشي اين برنامه، ضريب هوشي پانزده بيمار شناسايي‌شده در برنامه غربالگري طي سال‌هاي 1392 و 1393 با پانزده كودك سالم از طريق آزمون‌هاي وكسلر مقايسه شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 آزمون شد. يافته‌ها: هزينه‌هاي درمان بيماران شناسايي‌شده به‌وسيله برنامه غربالگري و بيماران غربالگري‌ نشده، به ترتيب، مبلغ 000ر152ر324 ريال و 000ر 138ر337 ريال است. بنابراين، اجراي برنامه غربالگري فنيل كتونوري براي هر بيمار باعث صرفه‌جويي مبلغ 000ر786ر12 ريال در هزينه‌ها مي‌شود. هم‌چنين، در راستاي ارزيابي اثربخشي برنامه غربالگري، مشخص شد كه بيشتر كودكان گروه مورد آزمون (87 درصد) داراي بهره هوشي متوسط و بيشتر كودكان گروه شاهد داراي بهره هوشي تقريباً بالا (60 درصد) و بالا (27 درصد) بودند. نتيجه‌گيري: اجراي برنامه غربالگري فنيل كتونوري سودمند و اثربخش است؛ به نحوي كه، ضمن صرفه‌جويي در هزينه‌هاي درمان اين بيماري، در حفظ ضريب هوشي بيماران شناسايي شده و تحت درمان قرار گرفته بسيار مؤثر است و از بروز عقب‌ماندگي ذهني جلوگيري مي‌كند.

No abstract