عنوان مقاله :
بررسي عناصر گنوسي در نظام عرفاني عين‌القضاه همداني
عنوان به زبان ديگر :
Gnostic Elements in the Mystical System of Ayn al-Quzat Hamadani
پديد آورندگان :
رنجبر، ابراهيم دانشگاه تبريز - دانشكدۀ ادبيات فارسي و زبان‌هاي خارجي، تبريز، ايران , سوداگر، بابك دانشگاه تبريز - دانشكدۀ ادبيات فارسي و زبان‌هاي خارجي، تبريز، ايران
كليدواژه :
گنوسيسم , عرفان , عين‌القضاة , انسان ايزدي , شهود و اشراق
چكيده فارسي :
گنوسيسم بر مجموعة انديشه‌ها و روش‌هايي دلالت دارد كه در اعتقاد هواداران آن‌ها، براي رسيدن به يقيني‌ترين و عالي‌ترين نوع معرفت و دانش و كسب سعادت حقيقي، در تزكيه و تصفيۀ روح بايد غايت جهد را به كار بست تا از راه شهود و اشراق به مقصد رسيد. ايـن باور از عهد باستان نيز در ميان اقوام متعدد، طرفداراني داشت و در طي قرون بر عرفان اسلامي ـ ايراني نيز تأثير گذاشت. عرفان عين‌القضاة همداني متأثر از اين نشان‌‌ها است. اين مقاله با روش تحليلي ـ تطبيقي به شناسايي و طرح مشخصه‌هاي گنوسي و تطابق آن با آراي عين‌القضاة پرداخته و هدف آن تبيين و تصوير وجوه مشترك باورهاي گنوسي با مباني عرفاني عين‌القضاة است. نتيجۀ تحقيق بيانگر آن است كه ثنويت نور و ظلمت، اعتماد به معرفت شهودي و مستقيم به جاي دانش اكتسابي، رازآلود ديدن هستي، باطن‌گرايي، تأكيد بر خودشناسي براي حصول معرفت راستين، اعتقاد به اصالت روح در تقابل با جهان جسماني و باور به اصل «انسان ايزدي» (انسان كامل) از جملۀ شباهت‌هايي هستند كه در تعاليم گنوسي و آراي عين‌القضاه مشترك است.
چكيده لاتين :
According to the followers of Gnosticism, this school refers to the ideas and methods that are needed to achieve the most certain and supreme kind of knowledge, and consequently, to acquire true happiness and purification of the soul through intuition and illumination. The school has been popular among many ethnic groups since ancient times and has influenced Islamic-Iranian mysticism over the centuries. Ayn al-Quzat Hamadani is also influenced by the teachings of Gnosticism. Using the analytical - comparative method, the present article first states the characteristics of the Gnostic school and then compare them with the views of Ayn al-Quzat Hamadani. The purpose is to explain and illustrate the common points of Gnostic beliefs and his mystical principles. The common points are as follows: belief in the duality of light-darkness, trust in intuitive knowledge instead of acquired knowledge, believing that the being is a mystery, belief in esotericism, emphasis on self-knowledge to achieve true knowledge, belief in the originality of the spiritual world as opposed to the physical world and finally belief in Homo Deus or “perfect man”.
عنوان نشريه :
ادبيات عرفاني و اسطوره شناختي دانشگاه آزاد اسلامي
