پديد آورندگان :
شيخلو، سهيلا دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم تحقيقات - دانشكده ادبيات، تهران، ايران , اردستاني رستمي، حميدرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد دزفول - گروه زبان و ادبيات فارسي، دزفول، ايران , آذر، اسماعيل دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم تحقيقات - دانشكده ادبيات، تهران، ايران
كليدواژه :
نقد اسطوره‌اي , نقد كهن‌الگويي , رمان , سمفوني مردگان , عباس معروفي
چكيده فارسي :
به كار بردن عناصر و مضامين اسطوره‌اي ـ كهن‌الگويي، يكي از مفاهيم و مؤلفه‌هاي موجود در رمان‌هاي فارسي است. در اين مقاله كوشش شده است با رويكرد توصيفي ـ تحليلي، مؤلفه‌هاي اسطوره‌اي در رمان سمفوني مردگان اثر عباس معروفي بررسي شود. كاربرد اسطوره در رمان حاضر ممكن است با قصد قبلي نويسنده و يا با توجّه به كهن‌الگوهاي نخستين بشر، به صورت غيرارادي در رمان آورده شده باشد كه نشان‌گر آگاهي نويسنده از اسطوره‌ها و نمادهاي ايران و جهان، فرهنگ ديني، ملي و قومي است. صرف نظر از درون‌مايۀ اصلي رمان كه قتل و برادركشي است و با اسطوره هابيل و قابيل پرورانده شده، معروفي براي درك رمان خود از اسطوره‌هاي مختلفي استفاده كرده است كه آن‌ها را مي‌توان به سه دستۀ اساطير شاهنامه‌اي (سياوش، ايرج، بيژن و منيژه و...)، حيوانات اساطيري (ققنوس، كلاغ، گرگ، پروانه، ماهي) و مفاهيم اسطوره‌اي (آفرينش، دوگانه‌نگري، پالايش، ماندالا، گياه‌پيكري و...) تقسيم كرد. نظر به گسترده و وسيع بودن اين مفاهيم، در اين پژوهش، تنها به مفاهيمي كه در پژوهش‌هاي ديگر، كمتر به آن‌ها پرداخته شده است، توجّه مي‌شود.
چكيده لاتين :
One of the components in Persian novels is the use of mythological-archetypal elements and themes. In the present article, by using a descriptive-analytical method, an attempt has been made to study the mythological components in Symphony of the Dead of Abbas Maroufi. The author has deliberately used myths which indicates his awareness of the myths and symbols of Iran and the world, and religious, national and ethnic culture. The main theme of the novel is murder and fratricide, and is nurtured by the myth of Abel and Cain, but Maroufi has used various myths that can be divided into three categories: the myths of Shahnameh (Siyāvash, Iraj, Bijan and Manijeh etc.), mythical animals (phoenix, crow, wolf, butterfly, fish) and mythological concepts (creation, dualism, catharsis, mandala, plant animism, etc.). These concepts cover a very wide range of topics, so in the present article, only the concepts that have been less addressed in other studies are considered.
