ﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺳﺘﻌﺎره ﻫﺎي ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ در ﭘﯿﮑﺮه ﻣﺘﻨﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﭘﯿﺶ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ در رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ

Analysis of Conceptual Metaphors in Senior Students' Text Corpus with Different Major

اين پژوهش با هدف تحليل استعاره هاي مفهومي توليد شده در نوشتار دانش آموزان دوره پيش دانشگاهي، پيكره زباني فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي را بررسي كرده كه اين پيكره در طي آزمون پيشرفت تحصيلي كشوري با نام آزمون «امزا» گردآوري شده است. استعاره هاي مفهومي در 272 متن از دانش آموزان سه رشته علوم تجربي، انساني و رياضي براساس طبقه بندي پيشنهادي افراشي و حسامي (1392) استخراج و تحليل شد. نتايج تحليل آماري نشان ميدهد استفاده از استعاره هاي مفهومي در دختران بيشتر از پسران بوده و اين اختلاف از لحاظ آماري معنيدار است. بين فراواني استفاده از كل استعاره هاي مفهومي دانش آموزان رشته هاي مختلف تحصيلي، در سطح خطاي 5 درصد تفاوت آماري يافت نشد و دانش آموزان رشته هاي مختلف به يك ميزان از استعاره هاي مفهومي در نوشتار خود استفاده كرده اند. در بين انواع استعاره، بسامد كاربرد استعاره عيني به ذهني، عيني به عيني و جهتي به ترتيب بيشتر از ساير انواع استعاره ها بوده و در بين انواع استعاره هاي عيني به ذهني نيز، بسامد كاربرد استعاره ظرفب نياد و ساختار بنياد بيشتر از ساير انواع بوده و اختلاف آن با ساير انواع از لحاظ آماري معنيدار است. بررسي حوزه هاي مبدا و مقصد در استعاره هاي مفهومي نشان ميدهد مفاهيم «انسان، مكان، ظرف، جسم و شيء و بالا» به ترتيب پربسامدترين حوزه هاي مفهومي مبدا و «آسمان، زندگي، زمان، آينده و خدا» پربسامدترين حوزه هاي مفهومي مقصد در داده هاي پژوهش هستند و اين حوزه هاي مبدا و مقصد در نوشتار دانشآموزان منطبق با دسته بندي كووچش (2010) و البته متنوعتر از آن است.

In order to analyze conceptual metaphors in senior students texts, the research examined Academy of Persian Language and Literature corpus which was collected during taking a national achievement test called "AMZA". Conceptual metaphors were analyzed in 272 texts from three different majors- science, humanities, and mathematics- based on Afrashi and Hesami's (1392) proposed classification. Findings show that conceptual metaphors are used by girls more than boys and the difference is statistically meaningful. There wasn’t any statistical difference among students' conceptual metaphor usage in error level of five percent and students of different majors used conceptual metaphors equally. Among different types of metaphors, objective- to- subjective, objective-to- objective, and orientational metaphors have the most frequency in use. Structure-based and container-based metaphors have the most frequency of use among different types of objective- to- objective metaphors and its difference with other types is statistically significant. Examining origin and purpose fields in conceptual metaphors shows that concepts "human, place, container, object, and up" have the most frequency respectively in origin fields and "sky, life, time, future, and God" have the most frequency in purpose fields. These fields in students' writings are based on Kovecses's classification (2010) and indeed more various.