معناشناسي «صُحُف» در قرآن با تكيه بر روابط همنشيني

The semantics of "Suhuf" in the Holy Quran based on syntagmatic relations

يكي از واژگان حوزۀ معنايي كتابت در قرآن، صحف است. اين واژه 8 مرتبه در قرآن تكرار شده و با محوريت همنشين‌ها حامل مفاهيمي خاص در فرهنگ قرآني است كه درنهايت، به يكي از اين كليدواژگان اصلي قرآن، بدل و با مفاهيم وحياني مقارن شده است. واژه مذكور ازجمله واژگاني است كه به حجاب برداشت سطحي و تطبيق مصداقي دچار شده و در متون روايي، تفاسير، لغت نامه‌ها و ... معمولاً به صحف ابراهيم و موسي(ع) تعبير شده است. در مقاله پيش رو از معناشناسي ساختاري به‌صورت تحليل همنشين‌ها، سياق، بافت و فضاي نزول و تركيبات همسو، معاني نسبي و كاربردي «صُحُف»، بازكاوي و براساس كاربردهايشان برخي اقوال مفسران به چالش كشيده مي‌شود. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه معناشناسي صُحف در قرآن، بيان‌كنندۀ جهانبيني خاص و گسترده از اين كليدواژۀ مهم قرآني است؛ به‌ طوري كه نشان از حلقۀ اتصال تمام اديان با نظام اولوهي و رسالت و وحي دارد و در معاني نسبي، به نوشته‌هاي مقدس، كتاب‌هاي وحيانيِ قبل از قرآن، كتاب‌هاي وحياني ابراهيم و موسي، قبل از قرآن به‌صورت برنامه‌هاي انسان‌ساز مشترك تمام اديان، مصاحف مسلمانان بعد از تدوين قرآن، نامۀ اعمال انسان‌ها، تمام كتاب‌هاي وحياني از زمان حضرت آدم تا خاتم(ع) و نيز خود قرآن اطلاق شده است.

Semantically, one of the words related to the writing in the Quran is Suhuf. This word has been repeated 8 times in the Quran and has carried special meanings in Quranic culture based on syntagmatic relations, and ultimately it has turned into one of the keywords of the Quran and becomes associated with revelation concepts. It is one of the words that has been subjected to superficial interpretation and adaptation and in Islamic narrative texts, interpretations, dictionaries, etc., it is usually interpreted as the books of Ibrahim and Moses (pbuh). In the present article using structural semantics by analysis of companions, context, texture and circumstances of the revelation and related compounds, the approximate and applied meanings of "Suhuf" have been reviewed and some of the interpreters' views have been challenged based on their applications. The findings of the research indicate that the semantics of Suhuf in the Quran expresses a special and wide worldview of this important Quranic keyword so that it shows the connection of all religions with divine system, and revelation. Relatively speaking, this word refers to the holy writings, revelation scriptures before the Quran, revelation books of Abraham and Moses as common programs of all religions before the Quran, Muslim Masahifs after the compilation of the Quran, the book of human deeds, all revelation books from the time of Adam to the last prophet and the Quran itself.