كليدواژه :
زيبايي شناختي منظر , ارزيابي كيفيت بصري , ادراك منظر , ترجيحات مردمي , طبقه بندي كيفيت
چكيده فارسي :
در حال حاضر استفاده از پاركهاي شهري به دليل افزايش روزافزون جمعيت، سبك زندگي آپارتمان نشيني و فاصله گرفتن فضاي كالبدي شهرها از محيط‌هاي طبيعي، بيش از گذشته مورد توجه شهروندان قرار گرفته است. پاركهاي شهري به عنوان بخشي از زير ساخت‌هاي طبيعي و مؤلفه‌هاي موثر در سيماي شهر، محل ارتباط انسان شهرنشين و طبيعت هستند و بدون شك مي‌توان منظر را به عنوان يكي از مؤلفه‌هاي تاثيرگذار در ميزان جذابيت، هويت و پايداري آنها دانست. مطالعه ارزيابي ترجيحات مردمي از كيفيت بصري منظر مي‌تواند نقشي حياتي در شناسايي منظر‌هاي موجود با ارزش بصري مختلف در راستاي حفاظت و ساماندهي وضع موجود در پاركهاي شهري داشته باشد. اين پژوهش سعي بر آن دارد تا بر اساس رويكرد ترجيحات مردمي به ارزيابي بصري منظر پارك شهري صياد شيرازي بيرجند بپردازد.
روش بررسي: در اين پژوهش بر اساس كاربري‌ها و مشابهت فضاها و فعاليت‌ها كل فضاي پارك به 2 پهنه تفرجي و خدماتي- رفاهي دسته بندي شد. سپس 8 عكس از هر پهنه (در مجموع 16 عكس) با در نظر گرفتن شاخص هاي بصري چون پيچيدگي، پيوستگي، تصويرپذيري و آشفتگي كه توصيف كننده ويژگي‌هاي بصري منظر و نظريه‌‌هاي مرتبط با ترجيح و تجربه منظر هستند، انتخاب گرديد. براي تعيين معيار‌هايي كه استفاده‌كنندگان در ارزيابي زيبايي يا نازيبايي كيفيت بصري منظر مد‌نظر قرار مي‌دهند ضمن تهيه پرسشنامه و مصاحبه (از ميان 100 كاربر به عنوان نمونه آماري محاسبه شده بر اساس مدل كوكران)، از تكنيك طبقه‌بندي كيفيت (Q Sort) استفاده شده است.
يافته ها: مطالعه حاضر نشان مي‌دهد كه پهنه‌ي تفرجي با ميانگين امتياز 601/0 به منزله‌ي پهنه‌ي مطلوب (داراي بيشترين مناظر مطلوب) و پهنه‌ي خدماتي-رفاهي با ميانگين امتياز 248/0 به منزله‌ي پهنه‌ي نامطلوب (داراي كمترين مناظر مطلوب) از لحاظ كيفيت بصري از سوي استفاده‌كنندگان انتخاب شدند.
بحث و نتيجه گيري: از ديدگاه كاربران كمبود فضاي سبز و همچنين عدم ايجاد هماهنگي بين الگوهاي طراحي كاشت موجود با ساختار طبيعي سايت در پهنه خدماتي –رفاهي، نقش مهمي را در كاهش كيفيت بصري منظر در اين پهنه ايفا مي كند.
چكيده لاتين :
Nowadays, the use of urban parks due to the increasing population, apartment lifestyle and the distance of the physical space of cities from natural environments, has received more attention than before. Urban parks, as part of the natural infrastructure and effective components in the appearance of the city, are the place of connection between urban man and nature, and without a doubt, the landscape can be considered as one of the influential components in their attractiveness, identity and sustainability. Studying the evaluation of popular preferences for the visual quality of the landscape can play a vital role in identifying the existing landscapes with different visual value in order to protect and organize the situation in urban parks. This study tries to visually evaluate the landscape of Sayad Shirazi Birjand city park based on the approach of popular preferences.
Methods and Materials: Therefore, based on the uses and similarity of the spaces and activities, the entire site was classified into two recreational and service-welfare zones. Then, 8 photos from each area (a total of 16 photos) are selected based on visual indicators such as complexity, continuity, imagery and chaos that describe the visual characteristics of landscape and theories of landscape preferences and experience. To determine the criteria that users consider in the assessment of beauty or ugliness of visual quality of the landscape, a questionnaire and interview (from 100 users as a sample calculated based on the Cochrane model) are used, the Q-Sort technique has been used.
Results: The findings of the study show that the recreational zone with an average score of 0.601 is considered as the optimal area (with the most desirable scenery) and the service-welfare area with an average score of 2.248 as an undesirable area (with the least favorable scenery) in terms of visual quality users were selected.
Discussion and Conclusion: From the users point of view, the lack of green space and also the lack of coordination between the existing planting design patterns with the natural structure of the site in the service-welfare area, plays an important role in reducing the visual quality of the landscape of this area.
