پديد آورندگان :
بهنود، مينا دانشگاه اردكان - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي، ايران , مروتي، مريم دانشگاه اردكان - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه علوم و مهندسي محيطزيست، اردكان، ايران , قانعي بافقي، محمدجواد دانشگاه اردكان - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي طبيعت، اردكان، ايران
كليدواژه :
بادروبي , زيست محيطي , مدلDPSIR , محيط اقتصادي , محيط اجتماعي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: در دنياي امروز افزايش جمعيت و سير صنعتي شدن بدون در نظر گرفتن توان سرزمين ها، فشارهايي را بر محيط زيست اعمال كرده و باعث بر هم زدن توازن طبيعت، ايجاد چالش هاي محيط زيستي و تاثير بر كيفيت زندگي بشر امروز شده است. بادروبي فرآيندي پيچيده است كه به شكل‌هاي مختلف چون كنده شدن، انتقال، دانه بندي، سايش و در نهايت رسوب انجام ميگيرد. يكي از مهم ترين بحران هاي محيط زيستي در مناطق خشك و نيمه خشك، پديده مخرب بيابان زايي و بادروبي هست كه وقوع طوفان هاي گرد و غبار و حركت ريز گردها از پيامدهاي آن محسوب مي شود. هدف از اين تحقيق ارزيابي اثرات بادروبي در شهرستان ريگان در بخشهاي اقتصادي، اجتماعي و محيطزيستي با استفاده از مدل DPSIR است. از آنجايي كه بادروبي يكي از مشكلات اساسي در منطقه ريگان است، لذا براي چاره انديشي و رفع اين مشكل لازم است كه زنجيرهاي از روابط علت-معلولي دخيل در سه محيط اقتصادي، اجتماعي و محيطزيست منطقه ترسيم گردد.
روش بررسي: به منظور اجراي اين تحقيق ابتدا سه شاخص از سه محيط، اقتصادي، اجتماعي و محيطزيست انتخاب شد سپس اطلاعات مورد نياز از سازمانهاي مربوطه جمع آوري گرديد در مرحله بعد اطلاعات هر يك از آن شاخصها در چارچوب DPSIR قرار گرفتند و زنجيرهاي از روابط علت-معلولي در ارتباط با آن شاخص ها نشان داده شد.
يافته ها: نتايج تحقيقق حاكي از آن است كه خسارات وارده به بخش كشاورزي ناشي از پديده گردوغبار از سال 1386 تا 6 ماه اول سال 1397 روند صعودي داشته است. در بخش اجتماعي با توجه به دستگاه سنجش ذرات معلق (pm) در دو ماه فروردين و ارديبهشت سال 1397 روزهاي پاك انگشت شمار بودند و بر اساس آمار مركز بهداشت ميزان مراجعه افراد ناشي از مشكلات تنقسي به مراكز درماني زياد بوده است . هم چنين در بخش محيطزيست، در منطقه ريگان وسعتي بالغ بر 158200هكتار كانون بحراني با شدت زياد شناسايي شد و تنوع زيستي منطقه را به ويژه درختان كه ور ايراني، تحت تاثير قرار داده است.
بحث و نتيجه گيري: نتايج تحقيق نشان ميدهد، كه پديده ي بادروبي در منطقه ريگان با مديريت نادرست انسان و بهره كشي از محيط همانند يك پس خور مثبت به اين پديده دامن و آثار نامطلوبي را از جمله طوفان هاي گردوغبار را ايجاد كرده است.
چكيده لاتين :
In today's world, population growth and industrialization, regardless of the potential of the lands, have put pressures on the environment, upsetting the balance of nature, creating environmental challenges and affecting the quality of human life today. Wind breaking is a complex process that takes place in various forms such as excavation, transfer, granulation, abrasion and finally sedimentation. One of the most important environmental crises in arid and semi-arid regions is the destructive phenomenon of desertification and windfall, the occurrence of which is the occurrence of dust storms and the movement of fine dust. The purpose of this study is to evaluate the effects of wind in Reagan County on economic, social and environmental sectors using the DPSIR model. Since wind is one of the major problems in the Reagan area, it is necessary to draw a chain of cause-and-effect relationships involved in the three economic, social and environmental environments of the region.
Material and Methodology: In order to conduct this research, three indicators were selected from three environments: economic, social and environmental. Then, the available information was collected from relevant organization of each indicator, they were placed in the DPSIR framework. and then was shown a chain of cause-and-effect relationships in relation to those indicators.
Results: The results of the research indicate that the damage to the agricultural sector due to the dust phenomenon has had an upward trend from 2007 to the first 6 months of 2018. In the social sector, according to the suspended particle measuring device (pm) in the two months of April and May 2018, there were few clean days and according to the statistics of the health center, the number of people referring to medical centers due to respiratory problems has been high. Also in the field of environment, in Reagan area, an area of 158,200 hectares of critical hotspots was identified with great intensity and has affected the biodiversity of the region, especially Persian Kahour trees.
Discussion and Conclusion: The result of the research showed that the wind phenomenon in Reagan area with improper human management and exploitation of the environment as a positive feedback has fueled this phenomenon and has created adverse effects such as dust storms.
