پديد آورندگان :
جولائي، واحد دانشگاه محقق اردبيلي - اردبيل، ايران , رضالو، رضا دانشگاه محقق اردبيلي - گروه باستان شناسي، اردبيل، ايران , حاجي زاده، كريم دانشگاه محقق اردبيلي - گروه باستان شناسي، اردبيل، ايران
كليدواژه :
توزيع فضايي , سكونت گاه هاي انساني , دشت مهاباد , عصر آهن 3 , تحليل سلسله مراتبي (AHP)
چكيده فارسي :
ارزيابي نقش عوامل طبيعي در مكان‌گزيني سكونتگاههاي باستاني به شناخت و درك ما از نحوه‌ي شكل‌گيري و پراكنش اين زيست‌گاه‌ها ياري مي‌رساند. پژوهش حاضر باهدف شناخت، ارزيابي و درك تأثير عوامل طبيعي در توزيع زيستگاه‌هاي باستاني و تعيين ميزان ارتباط ميان انسان و محيط او در محدوده‌ي بخش مركزي اين شهرستان انجام‌گرفته است. اين تحقيق از نوع كاربردي و با روش بررسي توصيفي - تحليلي مي‌باشد. در اين پژوهش جهت تحليل‌هاي لازم از نرم‌افزارهاي Arc GIS،SPSS وExpert Choice بهره‌گيري شده است و سكونتگاههاي باستاني از دوران عصر آهن 3 (800 – 550 پ.م ) منطقه نسبت به مهم‌ترين عوامل زيست‌محيطي شامل دسترسي به منابع آب، ارتفاع از سطح دريا، شيب و جهت شيب زمين، پوشش گياهي، خاك، كاربري زمين، لندفرم و آب‌وهوا كه تأثيرگذار در شكل‌دهي و توزيع فضايي زيستگاه‌هاي انساني هستند، موردبررسي قرار گرفت. نتايج به دست آمده در اين پژوهش نشان داد كه بين تمام عوامل مذكور با توزيع فضايي سكونتگاههاي انساني عصر آهن 3 همبستگي قوي وجود دارد؛ به گونه‌اي كه شدت همبستگي براي تمامي عوامل عددي بين 0/05 تا 1 بوده است، كه حاكي از همبستگي قوي بين عوامل محيطي با توزيع فضايي سكونتگاه‌ها است. همچنين طبق نظر متخصصين و كارشناسان به ترتيب دسترسي به منابع آب، پوشش گياهي، لندفرم، آب و هوا، كاربري اراضي، خاك، ارتفاع، شيب زمين و جهت شيب زمين به ترتيب بيشترين تا كمترين تاثير را در توزيع فضايي سكونتگاههاي باستاني در دشت مهاباد داشته‌اند.
چكيده لاتين :
Assessing the role of natural factors in the location of ancient settlements helps us to understand and understand how the habitats are formed and distributed. The purpose of this study was to identify, evaluate and understand the effects of natural factors on the distribution of ancient habitats and determine the relationship between humans and their environment within the central district of this city. This research is applied in a descriptive-analytical way. In this research ArcGIS, SPSS and Expert Choice software were used for the analysis. The ancient settlements of Iron Age 3 (800-550 p.) Region were compared to the most important environmental factors including access to water resources, elevation level Sea, slope and direction of gradient of land, vegetation, soil, land use, land use and climate, which have an impact on the spatial shaping and distribution of human habitats. The results of this study showed that there is a strong correlation between all of the above mentioned factors with the spatial distribution of human settlements of Iron Age 3, so that the correlation intensity for all numerical factors was between 0.50 and 1, which Indicates a strong correlation between environmental factors and the spatial distribution of habitats. According to experts and experts, respectively, access to water resources, vegetation, land use, climate, land use, soil, altitude, gradient of land and direction of gradient of land, respectively, have the most to the least impact on the spatial distribution of ancient settlements in Mahabad Plain has had.
