بررسي تنوع گونه‌‌اي شبه عقرب‌‌ها (Arachnida: Pseudoscorpiones) در زيست گاه هاي جنگلي و زراعي استان لرستان، ايران

Investigating Species Diversity of Pseudoscorpions (Arachnida: Pseudoscorpiones) in Oak Forests and Cultivated Areas of Lorestan Province, Iran

در اين پژوهش، تنوع گونه‌‌اي جمعيت شبه عقرب‌‌ها‌‌ در دو زيستگاه جنگل بلوط و مزرعه در شهرستان‌‌‌‌هاي كوهدشت، خرم‌‌آباد و دلفان از توابع استان لرستان طي هشت‌‌ماه در سال 1395 ارزيابي شد. براي اين منظور در هر اكوسيستم، مساحتي حدود يك كيلومتر مربع در جايگاه جامعۀ نمونه‌‌برداري تعيين و از هر جامعه 20 كرت به مساحت تقريبي هر كرت 200 متر مربع انتخاب شد. از هر كرت يك نمونه خاك به عمق 10 سانتي‌‌متر و سطح 50 سانتي‌‌متر مربع جمع‌‌آوري و جمعيت شبه عقرب‌‌هاي موجود در آن شمارش شد. درمجموع، 16 گونه متعلق به 11 جنس شناسايي شد. محاسبۀ ساختار و تنوع گونه‌‌اي با استفاده از شاخص‌‌هاي شانون، سيمپسون و بريلويين به كمك نرم‌‌افزار SDR 4 صورت گرفت. مقايسۀ تنوع گونه‌‌اي اكوسيستم‌‌هاي مختلف نشان داد در هر سه منطقه، تنوع گونه‌‌‌‌اي جنگل از مزرعه بيشتر بود. مقايسۀ كلي سه شهرستان نشان داد درمجموع، شهرستان دلفان (با شاخص شانون 529/2) در مقايسه با شهرستان خرم‌‌آباد (با شاخص شانون 508/2) و شهرستان كوهدشت (با شاخص390/2) داراي تنوع گونه‌‌اي بيشتري بود. محاسبات ساختار گونه‌‌اي جمعيت شبه عقرب‌‌ها‌‌ي استان لرستان نيز نشان داد سه گونۀ Calocheiridius centralis Beier, 1952، Cardiolpium bisetosum Nasssirkhani, 2015 و Minniza babylonica Beier, 1931 )از خانوادۀ (Olpiidae به ترتيب گونه‌‌هاي ‌‌غالب در سه شهرستان خرم‌‌آباد، كوهدشت و دلفان بود. چنين به‌‌ نظر مي‌‌رسد كه سه گونۀ يادشده بدون هيچ‌‌گونه محدوديتي ازنظر اختلاف ارتفاع، دما و رطوبت در سه شهرستان وجود داشت.

In the present study, the biodiversity of pseudoscorpions was studied in two different habitats (Oak forests and cultivated areas) in Kuhdasht, Khorramabad, and Delfan counties during eight months of 2016. For this purpose, in each habitat, a cycle area of about 100m radius was selected and samples were taken from 20 plots each with 200 m2 inside the cycle. Soil samples were collected at a depth of 10 and a diameter of 50cm. The soil samples were then transferred to the laboratory and the specimens were extracted using Berlese trap. Different indices of biodiversity (Shannon, Simpson, and Brilloun) were calculated using Excel and SDR v.4. Comparison of species diversity in different habitats showed that Delfan (Shannon index = 2.529) had a greater diversity of species than Khorramabad (Shannon index = 2.508) and Kuhdasht (Shannon index = 2.390). The results of calculating the species structure of the pseudoscorpion population in the province showed that Minniza babylonica, Calocheiridius centralis, and Cardiolpium bisetosum were dominant in three studied counties. It seems that these three species were unrestricted in terms of height, temperature, and humidity in the three cities.