ارزيابي كارآمدي قوانين و مقررات تبليغات كالاي سلامت در مواجهه با بحران كوويد 19؛ مطالعه تطبيقي ايران و بريتانيا

The Evaluation of the Effectiveness of Health Product Advertising Regulations in Time of Corona Crisis: Comparative Study of the Iranian and British Law

بحران همه‌گيري كرونا آزموني براي نظام‌هاي حقوقي و كارآمدي قوانين و مقررات در مواجهه با بحران است. تبليغات كالاهاي سلامت از جمله مواد غذايي، توليدات بهداشتي و دارويي يكي از حوزه‌هايي است كه با شروع بحران به صورت جدي تحت ‌تأثير قرار گرفت. هر چقدر تبليغات گردشگري، سفر يا لوازم خانه كاهش پيدا كرد، در مقابل تبليغات ابزار محافظت شخصي، شستشو و توجه به تركيبات غذايي براي افزايش سيستم ايمني بدن، رو به افزايش نهاد. علي‌رغم ممنوعيت معرفي و تبليغ دارو به عموم مردم در قوانين و مقررات ايران، داروهايي واقعي و جعلي براي درمان كرونا در صدا و سيما و فضاي مجازي تبليغ شد. در اين پژوهش با مطالعۀ تطبيقي قوانين و مقررات ايران با بريتانيا بعنوان ابزاري براي سنجش، اقتدار اجرايي اين دو نظام حقوقي در مواجهه با بحران كرونا مورد ارزيابي قرار گرفته است. بهره‌مندي از نظام خودتنظيمي در امر نظارت و وجود نهادهاي شبه‌قضايي با شفافيت در اعلام آرا، مزيت نظام حقوقي بريتانيا بود؛ در حاليكه تعارض صلاحيت در صدور مجوز تبليغات و فقدان سازوكار مناسب براي جبران خسارت مصرف‌كننده در ايران، بيانگر ناكارآمدي قوانين و مقررات بويژه در مواجهه با بحران‌هايي مانند كرونا است.

The pandemic of the Coronavirus was a test for legal systems to evaluate the effectiveness of laws and regulations in the face of the crisis. Advertisement of health goods, including food, hygiene, and pharmaceutical products, is one of the areas that was severely affected by the onset of the crisis. As advertising for tourism or home appliances declined, advertisements for personal protective equipment, cleaning materials, and nutrients to boost the immune system increased. Although Iranian law prohibits promoting and advertising drugs of any kind, drugs for the treatment of Coronavirus were advertised on TV and cyberspace. In this study, by a comparative study of Iranian laws and regulations with that of Britain, as a tool for measuring, the executive power of these two legal systems has been assessed in the face of the Corona crisis. Benefiting from a self-regulatory system of oversight and the existence of quasi-judicial bodies with transparency in access to the votes in the British legal system was an advantage, whereas the conflict of competence in issuing advertising licenses and the lack of a suitable mechanism to compensate consumers in Iran indicate the ineffectiveness of laws and regulations, especially in the face of crises such as Corona.