مرثيه‌اي بر مرثيه‌خوان مدائن (نقد و بررسي كتاب مرثيه‌خوان مدائن)

An Elegy to Cities’ Reciter of Elegies (A Critique on the Book “Cities’ Reciter of Elegies”)

ديوان خاقاني، يكي از آثار شايسته ادبيات فارسي است كه به ديريابي و دشوارفهمي مشهور است؛ از اين رو در مقايسه با ديگر ديوان‌هاي شعر فارسي، ديوان خاقاني كم‌ تر مورد اقبال شارحان قرار گرفته‌ است؛ در اين ميان ، گزيده گويي و گزيده گزيني دامن ديوان خاقاني را نيز رها نكرده‌ است و گزيده‌ هايي چند از قصايد خاقاني شرح و منتشر شده‌ است. يكي از اين آثار ، كتابي است با عنوان «مرثيه خوان مدائن» كه توسط آقايان محمدرضا برزگر‌خالقي و محمدحسين محمدي نوشته شده و انتشارات زوّار آن را در 224 صفحه و در قطع وزيري براي اولين بار در بهار 1379 منتشر كرده‌ است. در اين مقاله ضمن بررسي تاليف مذكور ، به برخي از ناراستي‌ ها و نادرستي هاي وارده شده به آن اشاره مي‌شود. از جمله اشكالاتي كه به تفصيل در مورد آن سخن گفته‌ خواهد شد، مي‌توان به اين موارد اشاره كرد: استفاده از آثار ديگران بدون ارجاع به آنها، سكوت درمقابل ابيات دشوار و مساله دار خاقاني، دريافت هاي نادرست از برخي ابيات ، منابع آشفته، اشكالات تايپي فراوان، در نظر نداشتن برخي جوانب شعري خاقاني. از اين رو با بررسي موارد فوق نشان داده مي‌شود كه جايگاه علمي كتاب مذكور با چالش جدي مواجه است.

The complete poetical work of Khaghani (Khaghani’s Divan) is one of the worthy works of Persian literature that is famous for being difficult to obtain and understand. Thus, Khaghani's Divan has been less favored by commentators than other Divans of Persian poetry. In the meantime, the felicity and excerpts have impeded Khaghani's Divan as well, and several excerpts from Khaghani's odes (qasidas) have been described and published. One of these works is a book entitled " Cities' Reciter of Elegies ", written by Mohammad Reza Barzegar Khaleghi and Mohammad Hussein Mohammadi and published by Zovvar Publications in 224 pages. The present paper reviews this work and also points to some of the falsehoods and inaccuracies that have been attributed to it. Problems that will be discussed in detail include using the works of others without citing them, silence against difficult and problematic Khaghani’s verses, misinterpretations of certain verses, confusing sources, many typographical errors, and omitting some aspects of Khaghani’s poetry.