تحليل چندبعدي از نرخ ارز و نااطميناني آن در پويايي رشد اقتصادي ايران

Multidimensional Analysis of the Exchange Rate and Its Uncertainty in the Dynamics of Iran's Economic Growth

نرخ ارز و نوسانات آن همواره از مهم ترين پارامترهاي موثر بر اقتصاد ايران بوده اند كه شرايط متزلزلي را در سال هاي اخير در كشور به وجود آورده اند. اين مقاله به بررسي آثار نرخ ارز و نااطميناني آن در كنار متغيرهاي كنترلي رشد قيمت نفت، تورم و نااطميناني آن ها به همراه رشد نقدينگي بر روند رشد اقتصادي ايران با استفاده از داده هاي فصلي 1370-1397 و با بهره گيري از مدل هاي خطي VAR و غيرخطي چندرژيمي MRS و GARCH-MRS مي پردازد. نتايج بيانگر آن است كه بسته به نوع رژيم و مدل اقتصادسنجي، نتايج متفاوتي حاصل مي شود. عموم مدل هاي چندرژيمي نشان دادند كه روند رشد اقتصادي ايران داراي رژيم هاي مختلف است كه بين رژيم با رشد پايين و بالا درحال تغيير است و بيشتر در رژيم با رشد پايين قرار دارد. رشد نرخ ارز و نااطميناني آن در هردو مدل هاي خطي و غيرخطي، اثر منفي و معنادار بر رشد اقتصادي دارد. با توجه به آشوبي بودن روند نرخ ارز، مدل هاي غيرخطي نتايج واقع بينانه تري را با توجه به وضعيت اقتصادي كشور ارايه مي كنند. متغيرهاي كنترلي نيز بسته به نوع معادله و مدل اقتصادسنجي، آثار متفاوتي بر رشد اقتصادي دارند. به سياست گذاران توصيه مي شود با اجتناب از اعمال سياست هاي مقطعي براي حل مسايل روزمره كشور كه موجب خلق محيط نامطمين براي عاملان اقتصادي مي شود و پايدارسازي اقتصاد كلان و يكسان سازي نرخ ارز، در جهت كاهش تبعات منفي ارز و نااطميناني آن گام بردارند.

The exchange rate and its volatility are one of the most important parameters affecting the Iranian economy and have caused a shaky situation in the country in recent years. This study examines the impact of exchange rate and its uncertainty on Iran's economic growth process along with the control variables of oil price growth, inflation and its uncertainty, and liquidity growth using seasonal data from 1991-2018 and applying linear VAR and multi-regime nonlinear MRS and MRS-GARCH models. The results indicate that different results are obtained depending on the type of regime and econometric model. All multi-regime models showed that Iran's growth trend had different regimes, alternating between low and high regimes and often being in a low growth regime. The exchange rate growth and its uncertainty had a significant negative impact on growth in both the linear and nonlinear models. Due to the chaotic evolution of the exchange rate, nonlinear models provide more realistic results according to Iran's economic situation. Control variables also have different effects on economic growth depending on the type of equation and econometric model. Policy makers are recommended to avoid applying cross-cutting measures to solve Iran's daily problems, which create an uncertain environment for economic agents, and to take measures to reduce the negative consequences of the exchange rate and its uncertainty by stabilizing the macroeconomy and unifying the exchange rate.