بررسي تطبيقيِ نظام ارزشي گفتمانِ رمانس "ماه" لوركا و ترجمۀ فارسي شاملو از آن

A Comparative Analysis of the Value System of the Discourse of Lorca’s “The Moon" Romance and Its Persian Translation by Shamloo

ارزيابي كيفيت ترجمۀ متون ادبي همواره قاعده­گريز بوده است؛ چنانكه برخي نظريه‌پردازان، ترجمۀ وفادار به متن اصلي را امكان ناپذير مي­دانند. از اين رو و به مرور زمان، نظريه­هاي مختلفي براي سنجش متون ادبي پديد آمده است. در اين مقاله با بررسي تطبيقي نظام ارزشي گفتمانِ رمانس ماه لوركا و ترجمۀ فارسي شاملو از آن- از طريق بررسي عواملي چون پيش فرض، زمينۀ قبلي، پاره گفتارها، اصل همكاري، پيوند و پيوستگي و درون‌مايه- به اهميت نقش گفتمان و بافت در تحليل و ترجمه متون ادبي تأكيد و نشان داده شد كه مترجم تا چه حد مي­تواند با رعايت گفتمان و بافتِ زبان مقصد به متن زبان مبدأ وفادار بماند؛ چنانكه در اين راه، شاملو در ترجمه ­اش از رمانس لوركا، تمام انسجام­هاي زباني را حفظ كرده و انسجام بلاغي را نيز جز در يك مورد برقرار ساخته است. از اين رو، با پيش فرض دانستن لزوم توجه به گفتمان و بافت زبان مبدأ و مقصد در ترجمه، مي­توان ترجمه شاملو از رمانس ماه را ترجمه­اي وفادار به متن اصلي قلمداد كرد.

Quality assessment of literary texts translation has always been irregular since some theorists believe that faithful translation to the original text is impossible. Therefore, through time, various theories for literary texts assessment have been created. In this paper with the comparative study of the value system of Lorca's "The moon" romance discourse and its Persian translation by Shamloo, has been emphasized the importance of discourse and context in the analysis and translation of literary texts, via investigating the factors such as assumption, previous background, utterances, the principle of cooperation, connection and coherence and theme. Besides, it has been shown that to what extent the translator could remain faithful to the source text by observing the discourse and context of the target language; as in this way Shamloo in the translation of “The moon” romance, has preserved all the linguistic coherence and also established rhetorical coherences except in one case. Therefore, by assuming that we know the necessity of paying attention to the discourse and context of the source-language and target-language in translation, Shampoo’s translation of “The moon” romance could be considered a faithful translation to the original text.