كليدواژه :
شيراز , آل بويه , تعاملات اجتماعي , مكان‌هاي شهري , فضاهاي جمعي
چكيده فارسي :
بيان مسئله: اجتماعات اقشار مختلف شهروندان، در مكان‌ها و فضاهايي صورت مي‌گيرند كه به طور كلي فضاهاي جمعي ناميده مي‌شوند. شهرنشيني ترجمة نياز انسان به زندگي اجتماعي است. اين نياز در انواع رفتار، به طرق و اشكال گوناگون، با توجه به زمان‌هاي مختلف خود را نشان داده است. در دورة آل‌بويه شهر شيراز از قشرهاي مختلفي تشكيل شده بود كه هركدام از اين گروه‌ها اجتماعات خاص خود را داشتند و زير ساية مداراي اميران آل‌بويه با ديگر مذاهب، و آزادانديشي نسبي، اين اجتماعات را در فضاهاي متفاوت يا مشترك برگزار مي‌كردند.
هدف پژوهش: اين تحقيق با هدف بررسي فضاهاي جمعي شهر شيراز در دوران آل‌بويه و نحوة تأثير آن بر كالبد شهر انجام شده است. همچنين با اين فرض كه فضاي موجود از تسامح اميران آل‌بويه با ديگر اديان و اقوام باعث پويايي حيات جمعي و مكان‌هاي شهري شده بود، نقش اقشار مختلف در توليد فضاي جمعي بررسي مي‌شود.
روش پژوهش: روش تحقيق در اين پژوهش، روش تفسيرِ تاريخي است. سپس با رويكرد تحليلي، مكان‌هاي شهري و محل استقرار آنها در شهر شيراز، معاصر با دورة آل‌بويه بررسي مي‌شوند. در اين روند ابتدا تعاريف مكان‌هاي شهري و فضاهاي اجتماعي جمع‌بندي خواهند شد و سپس با استفاده از اين تعاريف و مستندات برداشت‌شده از منابع دست‌اول، تحقيق در مورد فضاهاي جمعي شهر شيراز در دورة آل‌بويه انجام مي‌گيرد.
نتيجه‌گيري: مسجدها، بازار، مدارس و مكاتب، كاخ‌هاي حكومتي، ميدان‌ها، خانقاه و رباط، معابر، كنيسه‌ها، كليساها و آتشكده‌ها فضاهايي هستند كه ميزبان تعاملات اجتماعي ساكنين شيراز بودند. فضاهايي كه اغلب توسط مردم ساخته مي‌شد. از داده‌هاي تاريخي چنين برمي‌آيد كه اين مكان‌ها به‌جز كاركردشان به عنوان يك هويت شهري براي قشرهاي مختلف عمل مي‌كرده است و محلات زيستي با ساكنان هم‌مسلك در اطراف آن به وجود مي‌آمده است. بيشتر اين فضاها در قسمت جنوب غرب محدودة تاريخي شهر شيراز قرار داشته‌اند.
چكيده لاتين :
Problem statement: Communities of different classes of citizens are shaped in places and spaces that are generally called collective spaces. Urbanization translates human need for social life. This need has manifested itself in different behaviors, in various ways and forms, according to different times. During the Buyid period, the city of Shiraz was composed of different strata, each of which had its gatherings. These strata held these gatherings in different or common spaces under the shadow of the tolerance of Buyid with other religions, and relative freedom of thought,
Research objective: This study aims to investigate the collective spaces of Shiraz during the Buyid period and scrutinize how they have affected the shape of the city. Also, the role of different strata in the production of collective space is examined by assuming that the contribution of existing space to the dynamism of collective life and urban places was reinforced by the tolerance of the emirs of Buyid with other religions and ethnicities
Research method: The research method in this study is historical. This study adopts an analytical approach to examine urban places and their location in the city of Shiraz during the period of the Buyid. To this end, first, the definitions of urban places and social spaces were summarized, and then these definitions were used, and documents were extracted from primary sources, and research on the urban spaces of Shiraz in the Buyid period was conducted.
Conclusion: Mosques, bazaars, schools and schools, government palaces, squares, monasteries and temples, passages, synagogues, churches, and fire temples are the spaces that hosted the social interactions of Shiraz residents. Spaces that were often created by people. Historical data show that these places, in addition to serving their functions, acted as an urban identity for different strata, and neighborhoods with residents of the same profession had emerged around them. Most of these spaces are located in the southwestern part of the historical area of Shiraz.
