تاثير مديريت آبياري، كمپوست زباله شهري و كود نيتروژن بر عملكرد و برخي صفات مورفوفيزيولوژيك بادام‌زميني (.Arachis hypogaea L)

Effect of irrigation management, municipal waste compost and nitrogen fertilizer on seed yield and some morpho-physiological traits of peanut (Arachis hypogaea L.)

به منظور بررسي تاثير كمپوست زباله شهري و كود نيتروژن بر عملكرد و برخي صفات مورفوفيزيولوژيك بادام زميني در دو شرايط آبياري و بدون آبياري، آزمايشي به صورت كرت هاي دو بار خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار طي سال هاي 1397 و 1398 انجام شد. كرت اصلي شامل آبياري در دو سطح فارياب و بدون آبياري، تيمار كمپوست در دو سطح عدم مصرف (C1) و مصرف پنج تن در هكتار (C2) به عنوان كرت فرعي و كود نيتروژن (در چهار سطح صفر، 20، 40 و 60 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار) به عنوان كرت فرعي فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه كاربرد پنج تن كمپوست در هكتار بر طول غلاف، كلروفيل b و كاروتنوييدها به ترتيب سبب افزايش معني دار 9/65، 10/3 و 16/1 درصدي گرديد. بيشترين طول غلاف و عملكرد دانه در تيمارهاي اعمال آبياري و كاربرد 40 و 60 كيلوگرم نيتروژن در هكتار مشاهده گرديد و اعمال كمپوست توام با 60 كيلوگرم نيتروژن در هكتار سبب افزايش معني دار عملكرد دانه شد. با افزايش مصرف نيتروژن، ميزان كلروفيل هاي a و b و قرايت كلروفيل متر به طور معني داري افزايش يافت و بيشترين مقدار اين صفات با كاربرد 60 و 40 كيلوگرم نيتروژن در هكتار به دست آمد. در شرايط عدم آبياري و عدم كاربرد نيتروژن، در سال دوم نسبت به سال اول، عملكرد دانه به ميزان 21 درصد بيشتر بود. به نظر مي رسد كه كاربرد 40 كيلوگرم در هكتار نيتروژن به همراه پنج تن در هكتار كمپوست زباله شهري در زراعت بادام زميني مي تواند در بهبود صفات مورفوفيزيولوژيك و عملكرد دانه آن، خصوصا در شرايط بدون آبياري موثر باشد.

In order to investigate the effect of municipal waste compost and nitrogen fertilizer on yield and some physiological traits of peanut in both irrigated and non-irrigated conditions, an experiment was conducted as a split-split plot based on the randomized complete block design with two levels of irrigation (irrigation and non-irrigation conditions) as the main plot, two levels of compost (0.0 and 5 t/ha) as the sub plot and four levels of nitrogen fertilizer (0.0, 20, 40, and 60 kg N/ha) as sub-sub plot factor during 2018 and 2019. The results showed application of 5 t/ha compost caused significant increase in pod length, chlorophyll b and carotenoids by 9.65%, 10.3% and 16.1%, respectively. The highest values of pod length and seed yield were observed under irrigated conditions and application of 40 and 60 kg N/ha and seed yield was increased by interaction of 5 t/ha compost × 60 kg N/ha. With increasing nitrogen consumption, the amount of chlorophyll a, chlorophyll b and SPAD reading increased significantly and the highest amount of these traits was obtained by using 60 and 40 kg N/ha. In addition, seed yield in the second year (under non-irrigation conditions and no application of nitrogen fertilizer) had a significant increase (equal to 21%) compared to the same conditions in the first year. In general, it seems that the application of 40 kg N/ha and 5 t/ha of municipal solid waste compost can improve morpho-physiological traits and seed yield in the peanut, especially under non-irrigation conditions.