بررسي اثر تقويم زراعي بر پتانسيل بهره‌وري آب اقليمي (PCWP) ذرت در دشت مغان

Investigation of the Effect of Crop Calendar on the Potential Climatic Water Productivity (PCWP) of Maize in Moghan Plain

پتانسيل بهره­وري آب اقليمي (PCWP) شاخصي مهم براي كمي‌سازي اثربخشي عوامل ذاتي بر بهره­وري فيزيكي است. يكي از عوامل مهم مؤثر بر اين شاخص تقويم زراعي است. با توجه به اهميت زراعت ذرت و ضرورت ارتقاي بهره­وري آب، شاخص PCWP براي هشت تقويم زراعي و پنج مزرعه ذرت در سال زراعي 95-1394 بررسي شد. تقويم­هاي زراعي از منابع رسمي موجود و جلسات كارشناسي احصا شد. اجزايPCWP از مدل رشد فائو (عملكرد) و روش استاندارد پنمن- مانتيث- فائو (تبخير- تعرق) تعيين شد. براي ذرت ­علوفه­اي ميانگين PCWP در كشت دوم نسبت به كشت اول 23 درصد افزايش داشت و از منظر ارتقاي بهره­وري آب تقويم­هاي كشت دوم توصيه مي­شود. با وجود افزايش 7/13 درصدي PCWP در كشت دوم ذرت دانه­اي، استفاده از تقويم­هاي كشت اول توصيه مي­شود. با توجه به تغييرات بهره­وري آب (WP) و اجزاي آن، تخصيص آب و برنامه­ريزي آبياري بر مبناي ETc و متناسب با تقويم زراعي ضروري است. براي مقايسه و تحليل درست در انتخاب تقويم زراعي، استفاده از WP بر مبناي ETc و عملكرد واقعي مناسب نبوده و لازم است از مقادير PCWP بر مبناي پتانسيل توليد اقليمي (CPP) در شرايط آبي (IPP) و ETc استفاده شود.

The Potential Climatic Water Productivity (PCWP) is an important indicator to quantify the effect of intrinsic factors on physical water productivity. The crop calendar is one of the important factors affecting this index. Considering the importance of maize farming and the necessity of improving water productivity, PCWP index has been investigated for eight agronomic calendars and five maize farms between 2015 and 2016. Crop calendars were extracted from available official sources and expert meetings. The PCWP components are determined from the FAO Growth Model (yield) and the standard FAO Penman-Monteith method (evapotranspiration). The mean PCWP for maize forage in the second crop cultivation has increased by 23%, compared to the first cultivation; therefore, the use of second cultivation calendars is recommended in regard to the promoting water productivity. In spite of a 13.7% increase in PCWP in the second maize-grain cultivation, the use of the first cultivation calendars is recommended. Due to changes in water productivity (WP) and its components, water allocation and irrigation scheduling based on ETc appropriate to the crop calendar is essential. However, WP based ETc and actual yield are not appropriate for correct comparison, analysis, and crop calendar selection, so it is necessary to use PCWP values based on climatic potential production (CPP) under water conditions (IPP) and ETc.