مفهوم‌سازي سايه‌نويسي: نگاهي به بدرفتاري‌هاي علمي در بافت آموزش عالي ايران

Ghostwriting concept: the Study of Academic Miscundot in Iranian Higher Education Context

هدف اين مقاله يافته هاي يك پژوهش كيفي را ارايه مي دهد كه با هدف بررسي چيستي سايه نويسي از ديد سايه نويسان و مشتريان سايه نويسي در ايران انجام شده است. گسترش بدرفتاري هاي دانشگاهي و علمي و به ويژه پديده هايي مانند سايه نويسي مقاله و پايان نامه و كسب و كارهاي آن يكي از چالش هاي آموزش عالي در ايران است. پيش از سياست گذاري ملي براي كنترل اين پديده، شناخت ابعاد گوناگون آن مي تواند به فهم بهتر و دست يابي به چارچوب مفهومي لازم براي تصميم گيري هاي كارا و اثربخش بينجامد. با وجود اهميت اين موضوع، بررسي پيشينه پژوهش نشان داد كه اين پديده در بافت ايران چندان از ديدگاه كنش گران اصلي آن يعني مشتريان (سفارش دهندگان) و سايه نويس ها بررسي نشده است. روش براي دست يابي به مفهوم بافتي و ساخت يافته اين پديده، تجربه هاي اين دو كنش گر (سفارش دهنده و سايه نويس) با رويكرد استقرايي و آميزه اي از روش هاي قوم نگاري و نظريه داده بنياد بررسي و الگويابي شدند. يافته ها براساس يافته هاي اين پژوهش پديده سايه نويسي در قالب هفت بعد قابل تبيين است كه عبارتند از: پديده، دامنه، ويژگي سايه نويسان، كانال هاي آشنايي با سايه نويسي، اقتصاد پديده سايه نويسي، ويژگي هاي مشتريان سايه نويسي، و نگرش به پديده سايه نويسي. نتايج اين پژوهش، الگوي مفهومي درباره چيستي سايه نويسي در ايران ارايه مي كند. اين الگو بينشي عميق و برآمده از واقعيت از پديده سايه نويسي در اختيار سياست گذاران و پژوهشگران قرار مي دهد كه به كمك آن مي توانند در زمينه كنترل و يا توقف سايه نويسي تصميم ها و سياست هاي شدني اتخاذ نمايند. اصالت اين نخستين پژوهش با رويكرد كيفي است كه به دنبال مفهوم سازي سايه نويسي به عنوان يكي از بدرفتاري هاي دانشگاهي است.

Objective: Academic dishonesties, especially phenomena such as paper and/ or thesis and its related business, are increasing in Iran and now it is a challenge in higher education at the national level. Before any national policy making for controlling this phenomenon, determining different aspects of it can be helpful in further understanding and achieving a conceptual framework necessary for efficient and effective decisions. According to the importance of this subject, studying the related body of literature revealed that this phenomenon has not been paid from its main players i.e. writers and customers' points of view till now. Methodology: achieving a contextual and structural concept of this phenomenon, this research sought to study the experiences of these two main players with an inductive approach and a mix of ethnographic and grounded theory methods to find a pattern. Findings: Results showed that ghostwriting phenomena can be conceptualized using seven dimensions including the name of phenomenon, its scope, ghostwriters attributes, introducing channels, the economy of ghostwriting, attributes of ghostwriting customers, and attitudes toward ghostwriting. The results provide policymakers and researchers with the necessary understanding of ghostwriting phenomena. Originality: This research is the first qualitative study that seeks to conceptualize ghostwriting as one of academic misconduct.