پديد آورندگان :
ناصري، رحيم دانشگاه ايلام - گروه تكنولوژي توليدات گياهي - آموزشكده فني‌مهندسي و كشاورزي دهلران، ايلام، ايران , ميرزايي، امير سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - بخش تحقيقات علوم زراعي و باغي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع‌طبيعي استان ايلام، ايلام، ايران , عباسي، امين دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي، مراغه، ايران
كليدواژه :
انتقال مجد , ساقه , سنبله , سهم فتوسنز جاري , كارايي انتقال مجدد
چكيده فارسي :
به‌منظور بررسي نقش قارچ ميكوريزا بر كارايي و سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزي جو ديم، آزمايشي تحت شرايط مزرعه به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي سرابله، ايلام در سال زراعي 99-1398 اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل ارقام جو (محلي، ماهور، خرم و فردان) و منابع كودي شامل شاهد (عدم مصرف منابع كودي)، 50 درصد نياز فسفر گياه به‌صورت كود شيميايي، قارچ ميكوريزا، قارچ ميكوريزا همراه با 50 درصد نياز فسفر گياه به‌صورت كود شيميايي و 100 درصد نياز فسفر گياه به‌صورت كود شيميايي بودند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه اثر برهم‌كنش رقم در منابع كودي بر كارايي انتقال مجدد از سنبله، سهم انتقال مجدد سنبله در عملكرد دانه، كارايي انتقال مجدد از ساقه، سهم انتقال مجدد ساقه در عملكرد دانه، ميزان فتوسنتز جاري، سهم فتوسنتز جاري و سرعت پرشدن دانه معنيدار بود. برهم‌كنش رقم فردان در قارچ ميكوريزا همراه با 50 درصد كود شيميايي فسفر داراي بيش‌ترين كارايي انتقال مجدد از سنبله، سهم انتقال مجدد سنبله، ميزان فتوسنتز جاري، سهم فتوسنتز جاري و سرعت پرشدن دانه بود. بيش‌ترين كارايي انتقال مجدد از ساقه، سهم انتقال مجدد ساقه در عملكرد دانه از برهم‌كنش رقم محلي در تيمار شاهد (عدم مصرف منابع كودي) به‌دست آمد. با توجه به نتايج به‌دست‌آمده نشان داده شد كه در شرايط ديم منطقه رقم جديد فردان در قارچ ميكوريزا همراه با 50 درصد كود شيميايي فسفر، ميتواند توصيه شود.
چكيده لاتين :
In order to investigate the effect of mycorrhizl fungi on dry matter remobilization of barley in dryland conditions, a field experiment has been carried out in factorial analysis based on randomized complete block design with three replications at the farm station of Sarablah Agricultural Research Cente, Ilam during 2019-2020 cropping season. Experimental factors include different barley cultivars (Mahali, Mahoor, Khoram, and Fardan) and fertilizer application is the control (without fertilizer application), 50% P chemical fertilizer, mycorrhizal fungi (Glomus mosseae, Glomus etunicatum and Rhizophagus irregularis), mycorrhizal fungi along with 50% P chemical fertilizer and 100% P chemical fertilizer. The results of this study indicate that the interaction of cultivar along with fertilizer application have had significant influence on dry matter remobilization efficiency from spike, contribution of spike reserves to grain yield, dry matter remobilization efficiency from stem, contribution of stem reserves to grain yield, current photosynthesis rate, contribution of current photosynthesis, and grain filling rate. Thus, the interaction of Fardan cultivar and mycorrhizal fungi along with 50% P chemical fertilizer has had the highest dry matter remobilization effeciency from spike, contribution of spike reserves to grain yield, current photosynthesis rate, contribution of current photosynthesis, and grain filling rate. In return, in this study the highest stem dry matter remobilization effeciency, contribution of stem reserves to grain yield, have been obtained from the interaction of Mahali cultivar along with control treatment. According to the results, in dryland conditions of the region, new cultivar of Fardan as well as mycorrhizal fungi along with 50% P chemical fertilizer can be recommended.
