نگاشت شناختي فازي عوامل موثّر بر موفقيت اكتساب دانش سازماني خبرگان

Fuzzy Cognitive Mapping of Factors Influencing Success of Experts' Organizational Knowledge Acquisition

هدف دانش ضمني دانشي است كه از تجربه يك فرد، گروه يا سازمان، در طول زمان و طي فرايندهاي عملي و كنش و واكنش با واقعيات روزمره كاري پديد مي آيد. تكنيك هاي زيادي براي اكتساب دانش ضمني خبرگان توسعه داده شده است كه هركدام براي شرايط خاص با درنظر گرفتن نوع دانش، فرد خبره و ويژگي هاي محيط مناسب است. با وجود تحقيقات گسترده و انجام طرح هاي عملياتي متعدد در زمينه مستندسازي و اكتساب دانش خبرگان، بسياري از سازمان هاي داخلي و خارجي در خصوص اكتساب دانش دچار چالش هستند. هدف اصلي اين مقاله، بررسي جوانب و عوامل اثرگذار بر موفقيت اكتساب دانش، در قالب نگاشت شناختي فازي، براي اكتساب و مستندسازي دانش سازماني خبرگان است. روش نگاشت شناختي كه روش مفيدي براي حل مساله است، به تصميم گيرندگان در تحليل روابط علي پنهان و دستيابي به جواب مطلوب كمك مي كند. اين نگاشت حاوي ساختارهاي نموداري فازي براي نشان دادن استدلال هاي علي است. به منظور دستيابي به نگاشت شناختي فازي، با خبرگان و متخصصان اجرايي دانشگاه جامع امام حسين(ع) در حوزه دانش و پژوهش مصاحبه شده است. يافته ها نتايج نشان مي دهد كه عوامل تيم مهندسي دانش، انتخاب تكنيك و ابزار كسب دانش، تعيين نوع دانش، شناسايي دانش مورد نياز و عوامل اثرگذار سازماني به ترتيب و با داشتن بزرگ ترين مقادير علي فازي، بيشترين اثر را بر موفقيت اكتساب دانش سازماني خبرگان دارند. اصالت اثر استفاده از نگاشت شناختي فازي -كه رويكردي نرم در پژوهش عملياتي به شمار مي رود- در موضوع اكتساب دانش ضمني خبرگان، نوآوري اصلي پژوهش حاضر است.

Objective: Implicit knowledge is the knowledge that emerges from the experience of an individual, group, or organization, over time, through processes of action and daily working realities. Many techniques have been developed to extract implicit expert knowledge, each tailored to the specific circumstances taking into account the type of knowledge, expert knowledge, and characteristics of the environment. Despite extensive research and numerous operational plans to document and extract expert knowledge, many internal and external organizations are challenged with knowledge acquisition. The main purpose of this paper is to investigate the aspects and factors affecting the success of knowledge acquisition in the form of fuzzy cognitive mapping to extract and document expert organizational knowledge. Methodology: Cognitive mapping, which is a useful method for problem-solving, helps decision-makers to analyze hidden causal relationships and to find the optimal solution. This mapping contains fuzzy graphing structures to illustrate causal arguments. For the purpose of fuzzy cognitive mapping, executive and academic experts in Imam Hossein University were interviewed in the field of knowledge and research. Findings: The results show that factors of knowledge engineering team, selection of techniques and tools for acquiring knowledge, determining the type of knowledge, identifying the required knowledge and affecting organizational factors, respectively, and having the largest causal values, have the greatest impact on the success of organizational knowledge acquisition. Originality: The use of fuzzy cognitive mapping -a soft approach in operational research- is the main innovation of the present research in the subject of expert knowledge acquisition.