ارتباط تغييرات عوامل ژئوگرافيكي و مورفولوژيكي با ويژگي‌هاي فيتوشيميايي جمعيت هاي سماق ايراني (Rhus coriaria L.)

Relation between geographical and morphological variations with phytochemical characteristics of Iranian Sumac (Rhus coriaria L.) populations

اين پژوهش با هدف بررسي تأثير تغييرات جغرافيايي و موفولوژيكي بر توليد تركيبات فيتوشيميايي در سماق (Rhus coriaria L.) با استفاده از تجزيه همبستگي كانوني اجرا شد. تجزيه همبستگي كانوني بين چهار متغير محيطي (ارتفاع از سطح دريا، درصد شيب دامنه، عرض جغرافيايي، طول جغرافيايي) و نه صفت موفولوژيكي (قطر يقه، تعداد جست، ارتفاع پايه اصلي، قطر بزرگ تاج، قطر كوچك تاج، طول برگ، عرض برگ، طول برگچه، عرض برگچه) با مؤلفه­ هاي شيميايي انجام شد. اطلاعات نمونه­ ها از پنج موقعيت جغرافيايي در دو استان آذربايجان شرقي و آذربايجان غربي جمع­آوري شدند. تجزيه همبستگي كانوني نشان داد نمونه ­هايي كه در طول جغرافيايي بالاتر (از نظر عددي مقادير بيشتر) و زمين هاي با شيب زياد و عرض جغرافيايي كم (از نظر عددي مقادير كمتر) قرار دارند داراي مقادير بالايي از Ellagic acid 11.49 بودند. نتايج نشان داد نمونه­ هايي كه طول برگچه زياد و طول برگ كمي دارند داراي مقادير بالايي از Mallic acid هستند. با افزايش طول برگچه و قطر بزرگ تاج، كاهش قابل­ ملاحظه ­اي در مقدار QuercetinوMallic acid hexocide 6.11 مشاهده شد.

The aim of this study was to investigate the relationship between geographical and morphological changes on the production of phytochemical compounds in sumac (Rhus coriaria L.) using canonical correlation analysis. Canonical correlation analysis between four environmental variables (height above sea level, slope percentage, latitude, longitude) and 9 morphological traits (collar diameter, number of sprouts, stock height, great crown diameter, small crown diameter, leaf length, leaf width, leaflet length, leaflet width) with phytochemical components was investigated. Samples were collected from five geographical locations in the two provinces of East Azarbayjan and West Azarbayjan. Canonical correlation analysis showed that the samples from higher longitude (numerically higher values) and lands with high slope and low latitude (numerically lower values) had high levels of Ellagic acid 11.49. Results revealed that samples with high leaflet length and low leaf length had high levels of Mallic acid. With increasing leaflet length and great crown diameter, significant decrease in level of Quercetin and Mallic acid hexocide 6.11 was observed.