تنوع و ساختار ژنتيكي سيب جنگلي ايران (Malus orientalis Uglitzk) در دو ناحيه رويشي هيركاني و زاگرس با استفاده از نشانگرهاي ريز ماهواره

Genetic diversity and structure of Iranian wild apple (Malus orientalis Uglitzk) distributed in Iran using SSR markers

سيب قفقازي (Malus orientalis Uglitzk) يكي از گونه‌هاي جنگلي- باغي ايران است كه در دو ناحيه رويشي هيركاني و زاگرس در ايران پراكنش دارد. در اين پژوهش تنوع و ساختار ژنتيكي جمعيت‌هاي سيب قفقازي ايران، با استفاده از 26 نشانگر ريزماهواره مورد بررسي قرار گرفت. مقادير هتروزيگوسيتي مشاهده شده بين 0/46 – 0/83 و غناي آللي بين 1/54 - 1/84 بود. در بيش از 80 درصد رويشگاه ها هتروزيگوسيتي مشاهده­ شده در حد هترروزيگوسيتي مورد­انتظار بود و علائمي از بروز تنگناي ژنتيكي در هيچ يك از جمعيت‌ها مشاهده نشد. دامنه ضريب درون‌آميزي براي سيب قفقازي در ناحيه رويشي هيركاني بين 0/81-0/84 و 0/81 و براي ناحيه رويشي زاگرس بين 0/2–0/81 بود. ميانگين جريان ژن نيز به ­ترتيب 0/24 و 0/69 براي ناحيه رويشي هيركاني و زاگرس بود. تعادل هاردي-واينبرگ در تمامي رويشگاه‌هاي مورد بررسي به­جز، رويشگاه­ هاي استان لرستان و رويشگاه دورك از استان گلستان برقرار بود. بررسي نتايج ساختار ژنتيكي نيز حاكي از شكل‌گيري سه ساختار كاملا متمايز براي جمعيت‌هاي سيب قفقازي در ايران است. در تحليل تجزيه به مولفه‌هاي اصلي ناحيه رويشي هيركاني و زاگرس ساختار كاملا متمايزي از يكديگر نشان دادند.

Caucasian apple (Malus orientalis Uglitzk) is one of the forest-garden species of Iran that is distributed in Hyrcanian and Zagros vegetation areas in Iran. In this study, the diversity and genetic structure of Caucasian apples were investigated using 26 microsatellite markers. The results showed that the observed heterozygosity was between 0.46 - 0.83 and the allelic richness was between 1.54 - 1.84. In more than 80% of habitats, heterozygosity was expected to be within the expected range. Our finding suggests that between Iranian populations wild apples have not experienced a genetic bottleneck in the recent result. The range of inoculation coefficient for Caucasian apples in Hyrcanian forest was between -0.84 and 0.81 and for Zagros forest was between -0.2 and 0.81. The mean gene flow is 0.24 and 0.69 for Hyrcanian forest and Zagros forest, respectively. Based on Hardy-Weinberg equilibrium only populations from Lorestan province and Dorak region from Golestan province were deviated. The study of the results of genetic structure also indicates the formation of three completely different structures for Caucasian apple populations in Iran. based on the analysis of principal components analysis, Hyrcanian and Zagros regions showed a completely different structure from each other.