پديد آورندگان :
محمدي، جهانگير دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه جنگلداري، گرگان، ايران , سيد موسوي، زهرا دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان، گرگان، ايران , قرباني، خليل دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه مهندسي آب، گرگان، ايران
كليدواژه :
رويش قطري , رويش سطح مقطع , راش , مدل‌سازي
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: تعيين و برآورد رويش قطري و سطح مقطع درختان اهميت زيادي براي آگاهي از وضعيت و نحوه عملكرد در برنامه‌ريزي و مديريت جنگل دارد. باتوجه به‌اينكه گونه راش (Fagus orientalis Lipsky) يكي از باارزش‌ترين گونه‌هاي جنگل‌هاي هيركاني محسوب مي‌شود لذا هدف از اين تحقيق تعيين رويش قطري و سطح مقطع درخت راش و برآورد رويش قطري و سطح مقطع با استفاده از قطر برابر سينه در بخشي از جنگل‌هاي استان گلستان (جنگل‌هاي وطنا، كردكوي، شموشك و شصت كلاته ) و مدل‌سازي آنها مي‌باشد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر در چهار طرح جنگلداري وطنا، كردكوي، شموشك و شصت كلاته واقع در جنگل‌هاي استان گلستان انجام شد. در اين پژوهش، از بين درختان سرپا سالم با معيارهايي همچون عدم پيچ‌خوردگي تنه، تقارن تاج‌پوشش و عدم زخم‌خوردگي روي تنه، به‌طور گزينشي 19 درخت راش انتخاب و مشخصه‌هاي قطر برابرسينه و ارتفاع آنها اندازه‌گيري و در ارتفاع برابرسينه يك ديسك به ضخامت 10 سانتيمتر انتخاب و جدا شد. حداكثر سن درختان مورد بررسي در اين مطالعه 243 سال (2016-1773) و حداقل سن درختان 99 سال و ميانگين سني درختان 142 سال مي‌باشد. بعد از آماده‌سازي نمونه‌ها، پهناي حلقه‌هاي رويشي ساليانه درختان با استفاده از دستگاه LINTAB با دقت 0/01 ميلي‌متر اندازه‌گيري شد. سپس ميانگين رويش قطري و سطح مقطع ساليانه درختان راش تعيين و رابطه بين قطر برابرسينه با رويش قطري و رويش سطح مقطع با استفاده از چهار مدل Hyperbolic، Heat capacity، Modified power و Richard مورد ارزيابي قرار گرفت.
يافته‌ها: نتايج نشان داد با افزايش سن درختان راش رويش ساليانه قطري افزايش مي‌يابد و در سال 1955 به نقطه اوج خود رسيده است، سپس روندي نزولي به خود گرفته است. همچنين نتايج نشان داد كه با افزايش سن درخت، رويش سطح مقطع درخت نيز افزايش مي‌يابد با اين تفاوت كه ديرتر از رويش ساليانه قطري، در سال 1990 به حداكثر مي رسد و سپس روند نزولي به خود مي‌گيرد. نتايج نشان داد كه ميزان رويش قطري و سطح مقطع ساليانه به ترتيب 3/93 ميلي‌متر و 17/52 سانتيمتر مربع به دست آمد. نتايج حاصل از مدل‌سازي نيز نشان داد كه مدلHeat capacity نسبت به ساير مدل‌ها، بهتر توانست رويش قطري و سطح مقطع را با ضريب تبيين 0/37= R2 و 0/69= R2 به ترتيب، تبيين نمايد. نتايج آناليز عدم اطمنان نيز نشان داد ميانگين واقعي مشخصه‌هاي رويش قطري و رويش سطح مقطع در محدوده فواصل اطمينان 95 درصد قرار دارد كه كارايي مناسب و قابل اطمينان مدل را نشان مي‌دهد.
نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج حاصله مي‌توان چنين نتيجه‌گيري كرد كه رويش قطري و سطح مقطع ساليانه به ترتيب 3/93 ميلي‌متر و 17/52 سانتيمتر مربع حاصل شد و قطر برابر سينه به عنوان متغير مستقل 37 درصد و 69 درصد تغييرات رويش قطري و سطح مقطع ساليانه راش را تبيين مي كند.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Determining and estimating the tree diameter growth and basal area growth of beech are very important in forest management and planning. Due to, the beech trees is one of the most valuable species in Hyrcanian forests, so the aim of this study is determine and modeling the tree diameter growth and basal area growth of the beech tree in forestry plans in Golestan province.
Materials and Metods: This study was conducted in four forestry plans Vatana, Kordkoy, Shamoshak and Shast-Kalate located in Golestan province. In the study area, 19 beech trees were selected from healthy trees with criteria such as no twisting of the trunk and no wounding of the trunk at a similar altitude from among the healthy stands. A disk (10 cm-thick) at breast height was selected. The maximum, minimum and mean age of the trees in the study area are 243 years (2016-1773), 99 and 142 years, respectively. After preparing the samples, the width of the annual rings of trees was measured using a LINTAB with 0.01 mm accuracy. Then, the average diameter growth and annual basal area growth of trees were determined and the relationship between diameter at breast height and growth diameter and basal area growth was evaluated using four models: Hyperbolic, Heat capacity, Modified power and Richard.
Results:
The results showed that with increasing age of beech trees, the diameter growth increased and reached its peak in 1955, then it started a downward trend. The results also showed that with increasing tree age, annual basal area growth of the tree also increases, in compare to diameter growth, annual basal area growth reaches a maximum in 1990 and then takes a downward trend. The results showed that The diameter growth and annual basal area were 3.93 mm and 17.52 cm2, respectively. The results of modeling also showed that the heat capacity model, compared to other models, could better explain the diameter and basal area with a coefficient of determination of R2 = 0.37 and R2 = 0.69, respectively. The results of uncertainty analysis also showed that the real average of diameter growth and basal area growth characteristics is in the range of 95% confidence intervals, which shows the appropriate and reliable performance of the model.
Conclusion: According to the results, it can be concluded that diameter growth and annual basal area were 3.93 mm and 17.52 cm2, respectively and DBH as an dependent variable explains 37% and 69% of changes in diameter growth and annual basal area.
