تجزيه‌وتحليل رويش قطري وي‌‌ول (.Quercus libani Oliv) تحت تأثير گلازني در جنگل‌‌هاي زاگرس شمالي

Analysis the diameter increment of Lebanon oak (Quercus libani Oliv.) under Galazani- a traditional silvopastoral system- in northern Zagros Forests of Iran

گلازني، يك سيستم جنگل‌‌- چرايي سنتي است كه از فعاليت‌‌هاي اصلي آن مي‌توان به قطع سرشاخه‌‌هاي جوان درختان بلوط در دوره سه/چهارساله براي تغذيه دام اشاره كرد. به‌نظر مي‌‌رسد كه ساختار جنگل، معماري درختان و رويش آن‌ها تحت تأثير اين فعاليت‌‌ها قرار مي‌‌گيرند. پژوهش پيش­رو با هدف مقايسه رويش قطري درختان وي‌ول (Quercus libani Oliv.) در سامان‌‌هاي عرفي و طبقه‌‌هاي قطري و تحليل اثر گلازني بر رويش و روند تغييرات آن انجام شد. 16 اصله درخت وي‌‌ول با قطرهاي مختلف در پنج سامان عرفي (شاخص رفتار مالكان عرفي با جنگل) در جنگل‌‌هاي آرمرده شهرستان بانه قطع شدند. پهناي حلقه‌‌هاي رويشي سالانه در ديسك‌‌هاي تهيه‌شده از اين درختان با استفاده از ميز لينتب مجهز به بينوكولار با دقت 0/01 ميلي‌‌متر اندازه‌‌گيري شد. نتايج نشان داد كه ميانگين رويش قطري سالانه وي‌ول (1/78 ميلي‌متر) تحت تأثير طبقه‌‌هاي قطري و رفتار مالكان عرفي قرار نداشت. مقايسه ميانگين رويش قطري در سال‌‌هاي پس از گلازني نشان داد كه رويش قطري در سال اول پس از گلازني (1/34 ميلي‌متر) نسبت به سال‌‌هاي دوم تا چهارم (به‌ترتيب 2/11، 2/76 و 3/19 ميلي‌متر) به‌طور معني‌‌داري كمتر بود. باتوجه‌به روند تغييرات اين مشخصه و به‌منظور بهبود وضعيت رويش، افزايش پايداري درختان و بهبود ساختار جنگل ضروري است كه ضمن افزايش طول دوره گلازني به حداقل پنج سال، بيشينه قطر مجاز براي گلازني درختان نيز محدود شود. برپايه نتايج اين پژوهش، گلازني درختان با قطر بيشتر از 30 تا 35 سانتي‌‌متر سبب كاهش شديد رويش قطري آن‌ها مي‌‌شود.

Galazani (pollarding) is a traditional silvopastoral system, which comprises disbranching and defoliation of oak trees to provide livestock fodder. This affects forest stand structure, tree architecture and growth. This study aimed to compare diameter increment between households’ forests (conventional territories) in different diameter classes and analyzing the effect of Galazani on both diameter increment and its trends. To obtain the goals, 16 Lebanon oak (Quercus libani Oliv.) trees in the Armardeh forest in the Kurdistan Province, western Iran, distributed in five family territories (as an indicator of how local owners treat their own forest) from different diameters were cut. The width of annual rings of the cross-sectional discs, which were taken from the trees, were measured via a LINTAB table equipped by a binocular with a precision of 0.01 mm. Results showed that mean annual increment (1.78 mm) was not significantly different amongst various diameters nor amongst different owners. Mean comparisons of diameter increment in the years after Galazani indicated that the increment in the first year after Galazani (1.34 mm) was significantly less than the second (2.11 mm), third (2.76 mm) and fourth (3.19 mm) years. The trend of diameter increment enhances the tree stability and supports forest structure in order to improve the tree growth. Furthermore, it is necessary to both extend Galazani rotation to at least five years and to limit its maximum allowable diameter. Based on our findings, practicing Galazani in large diameter trees (30 to 35 cm) significantly reduces diameter increment.