تعيين عمق بهينه چاه‌ها در يك حوضه با در نظر گرفتن تغيير اقليم و مديريت منابع آب (مطالعه موردي: حوضه آبريز خاش)

Determining Optimized Depth of Wells in a Catchment Considering Climate Change and Water Resources Management (Case Study: Khash watershed)

مقدمه و هدف: از روش ­هاي متداول استفاده از آب­ هاي زيرزميني بهره ­برداري از قنات و حفر چاه‌ها است. همه‌ساله سطح آب زيرزميني به علت برداشت بي­رويه ­چاه‌ها بيش‌ازحد مجاز پايين مي­رود دبي آن­ها به ميزان زيادي كاهش مي ­يابد. محدوده مطالعاتي خاش ازجمله مناطقي است كه بيلان آب زيرزميني در آن منفي مي ­باشد و به‌عنوان منبع اصلي تأمين نياز آبي در منطقه محسوب مي ­شود. با توجه به اين موضوع يكي از راه‌حل‌هاي تأمين نياز آبي و دستيابي به دبي اوليه، كف ­شكني چاه‌ها است. در اين تحقيق عمق بهينه چاه‌ها از سال 2014 تا 2044 طوري تعيين گرديد ‌كه تا سال هدف نيازي به كف شكني مجدد چاه‌ها وجود نداشته باشد. مواد و روش ­ها: در بررسي تأثير تغيير اقليم بر اين كاهش دبي، داده ­هاي بارندگي منطقه با استفاده از مدل LARS-WG و تحت مدل MPEH5 و سناريوي A1B توليد شد و با R2، 0/94 توانايي آن مورد تأييد قرار گرفت. درنهايت 8 سناريو در مدل WEAP تعريف و شرايط منطقه تحت آن‌ها شبيه‌سازي و عمق بهينه كف شكني براي سه چاه، محاسبه گرديد. نتايج نشان داد كه با ادامه شرايط موجود تا سال 2044، 54/88 درصد از آب ذخيره‌شده در آبخوان خالي مي­شود و متوسط سطح آب زيرزميني 13/67 متر افت مي­ كند. يافته ­ها: سناريوي S8 با بيشترين تاثيرپذيري صرفه جويي در بخش كشاورزي و كاهش سطح زير كشت موثرثرين سناريو دركاهش آب ذخيره‌شده آبخوان در سال 2036 به ميزان 10/65 درصد حجم اوليه است و در آن متوسط سطح آب زيرزميني در افق زماني موردمطالعه 1/67 متر افت مي يابد و نسبت به ساير سناريوهاي مديريتي در بخش مصارف شرب وضعيت مطلوب تري را به منطقه خواهد داد. اين امر، نشانه تاثير زياد آب كشاورزي در برنامه ­ريزي براي منابع آب خواهد بود. همچنين، ميانگين دبي‌ها ثابت است ولي هزينه‌ها افزايش مي ­يابد درنتيجه دبي تأثيري بر كاهش يا افزايش هزينه‌ها ندارد. بنابراين عمق كف شكني و هد پمپ‌ها تنها عواملي هستند كه تأثير بيشتري بر تغييرات هزينه‌ها خواهند داشت.

Introduction: Utilization of aqueducts and excavations is one of the most common methods of using groundwater. Every year, level of groundwater is lowered too much and its flow rate decreases. In the study area (Khash), the water deficit is negative and the annual water level decreases and it is considered as the main source of water supply in the region. By continuing the existing conditions, one of the solutions is well extension for water supply. In this research, the optimal depth of wells was determined from 2014 to 2044, so that there was no need for rehabilitation of wells until the target year. Materials and Methods: To study the effect of climate change, rainfall data was generated by using the LARS-WG model under the MPEH5 model and A1B scenario. its ability Confirmed with to R2, 94/94 capability .Finally, eight scenarios were defined in the WEAP model and the conditions of region were simulated and the depth of optimum floor was calculated for three wells. The results showed that if the existing conditions continue until 2044, 54.88 percent of the water stored in the aquifer will be empty and the average level of groundwater Decreases 13.67 m Findings: The best scenario is the S8 scenario, which in this scenario the largest reduction of water stored in the aquifer occurs in 2036 and it is 10.55% of the initial volume, and the average water level is 1.67 m horizontally. Conclusion: S8 scenario has the least reduction in water stored in the aquifer. In this scenario, the water stored at the end of 2044 is 93.29%, during which time, 6.71% of the stored water will be reduced. The average discharge is constant but costs increase, so discharge has no effect on reducing or increasing costs. Therefore, only the depth of floor and head pumps are the only factors that will have a greater impact on cost changes.