مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - اثر كودهاي زيستي، نانوسيليكون و محدوديت آبي بر فتوسنتز جاري و انتقال ماده خشك تريتيكاله

چكيده فارسي :

به منظور بررسي اثر كودهاي زيستي، نانوسيليكون و محدوديت آبي بر فتوسنتز جاري و انتقال ماده خشك تريتيكاله، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك كامل تصادفي در سه تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه محقق اردبيلي در سال 99-1398 اجرا شد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل آبياري در سه سطح (آبياري كامل بهعنوان شاهد و قطع آبياري در 50 درصد مراحل آبستني و سنبله دهي)، كاربرد كودهاي زيستي (عدم كاربرد به عنوان شاهد، كاربرد ورميكمپوست، ميكوريزا، كاربرد توأم ورميكمپوست و ميكوريزا) و محلول پاشي نانوسيليكون (محلول پاشي با آب به عنوان شاهد و محلول پاشي دو گرم در ليتر نانوسيليكون) بود. يك افزايش 50/7، 45/58، 47/3، 61/11، 152/74 و 58/45 درصدي به ترتيب در شاخص سطح برگ، محتواي پروتئين برگ، وزن و حجم ريشه، فتوسنتز جاري و سهم اين فرآيند در عملكرد دانه در كاربرد توأم ورميكمپوست، ميكوريزا و محلولپاشي نانوسيليكون تحت شرايط آبياري كامل نسبت به شرايط عدم كاربرد كودهاي زيستي و نانوسيليكون تحت شرايط قطع آبياري در مرحله آبستني مشاهده شد. كاربرد توأم ورميكمپوست با ميكوريزا و نانوسيليكون تحت شرايط آبياري كامل، انتقال ماده خشك از ساقه و اندام هوايي و سهم اين فرآيندها در عملكرد دانه را (بهترتيب 44/46، 130/54، 19/79 و 91/14 درصد) در مقايسه با عدم كاربرد كودهاي زيستي و نانوسيليكون تحت شرايط قطع آبياري در مرحله آبستني كاهش داد. همچنين كاربرد توأم ورميكمپوست، ميكوريزا و نانوسيليكون تحت شرايط آبياري كامل موجب افزايش بهترتيب 59/52 و 54/61 درصدي عملكرد دانه نسبت به عدم كاربرد كودهاي زيستي و نانوسيليكون تحت شرايط قطع آبياري در مراحل آبستني (حذف پنج مرحله آبياري) و سنبله دهي (حذف سه مرحله آبياري) شد. به نظر ميرسد كاربرد كودهاي زيستي و نانوسيليكون مي تواند با بهبود شاخص سطح برگ، وزن و حجم ريشه موجب افزايش فتوسنتز جاري و عملكرد دانه در شرايط محدوديت آبي شود.