بررسي اشتراكات ساختاري داستان ضحاك شاهنامه با حكايت «شير و خرگوش» كليله‌ودمنه و داستان هندي «بهيم سين و باكه» مهابهاراتا

A study of the structural similarities between the story of Zahak Shahnameh with the story of "The Lion and the Rabbit" by Kelileh Woodmaneh and the Indian story of "Bahim Sin and Bakeh" by Mahabharata

حضور حيوانات در زندگي انسان باعث شده كه اين موجودات ابتدا در حيات اساطيري و سپس به شكل نمادين در خدمت انديشه­هاي انسان قرار گيرد. كليله‌ودمنه يكي از آثاري است كه حيوانات در آن ايفاي نقش كرده‌اند. با توجه به فرهنگ غني و سابقه تمدن كهن، ايران و هند، اسطوره‌هاي يكسان با بن‌مايۀ اصلي مشترك در اين دو فرهنگ ديده مي­شود. اسطوره‌ها نه‌تنها ازلحاظ محتوا، ازلحاظ ساختار نيز با يكديگر شباهت بسيار دارند. در اين پژوهش با شيوۀ توصيفي- تحليلي و روش كتابخانه‌اي، ريشه‌ها و نمادهاي مشترك در داستان ضحاك با حكايت «شير و خرگوش» كليله‌ودمنه و «بهيم سين و باكه» مهابهاراتا ازنظر اسطوره‌شناسي مقايسه و موارد مشترك مورد تحليل و رمزگشايي قرارگرفته است. در اين مقاله، ريشه‌هاي حكايت «شير و خرگوش» با حكايت بهيما و باكه (مهابهاراته) و فريدون و ضحاك (شاهنامه) در اساطير هندي و ايراني جستجو و مورد تحليل و رمزگشايي قرارگرفته است. وجه تشابه آن‌ها در اين است كه يك ظالم قدرتمند (پادشاه يا ديو)، براي سير كردن خود هرروز عده­اي از ساكنان (شهر/ جنگل) را مي­كشد؛ ساكنان شهر/ جنگل، هرروز يك يا دو نفر را براي او مي­فرستند تا به ديگران آسيب نرساند و سرانجام يكي از طعمه­هاي ظالم موجب مرگ و نابودي او مي­شود

The presence of animals in human life has caused these creatures to serve human thoughts first in mythical life and then symbolically. Kelileh Woodman is one of the works in which animals have played a role. Due to the rich culture and history of ancient civilizations, Iran and India, the same and common myths can be seen in these two cultures. Given that the main theme is often common myths. Myths are very similar not only in content but also in structure. In this research, with descriptive-analytical method and library method, common roots and symbols in Zahak story with the story of "The Lion and the Rabbit" by Kelileh Woodmaneh and "Behim Sin and Bakeh" Mahabharata have been compared in terms of mythology and common cases have been analyzed and deciphered. . Kelilehudmaneh anecdotes have always been of interest to the authors of Persian texts and have created a bridge between Indian and Iranian culture. In this article, the roots of the story of "the lion and the rabbit" with the story of Behima and Bakeh (Mahabharata) and Fereydoun and Zahak (Shahnameh) in Indian and Iranian mythology have been searched and analyzed and deciphered. Their similarity is that a powerful tyrant (king or demon) kills a number of inhabitants (city / forest) every day to feed himself; The inhabitants of the city / forest send one or two people to him every day so that he does not harm others, and eventually one of the cruel prey causes his death and destruction