الگوسازي تمايل به افشاگري تقلب هاي حسابداري مبتني بر صفات شخصيتي، وضعيت اخلاقي و عدالت سازماني درك شده

Modeling the tendency to disclose accounting fraud Based on personality traits, ethical status, and organizational justice

با توجه به پيامدهاي منفي فراگير تقلب هاي حسابداري و كارآمدي افشاگري در كشف آنها، در اين پژوهش به بررسي تمايل به افشاگري تقلب هاي حسابداري مبتني بر صفات شخصيتي، وضعيت اخلاقي و عدالت سازماني در مورد حسابسازي و اختلاس پرداخته شده است. جامعه آماري كاركنان حسابداري و حجم نمونه596 نفر مي باشد. ابزار گردآوري داده ها، با آلفاي كرونباخ حداقل 0.9 پرسشنامه استاندارد صفات شخصيت پنج عاملي (كاستا و مك كري،1992)، پرسشنامه استاندارد وضعيت اخلاقي(فورسيت،1980) وسناريوهاي هاي عدالت سازماني اختصاصي تقلب حسابداري مي باشد. با روش معادلات ساختاري با حداقل مربعات جزيي، نتيجه پژوهش نشان مي دهد كه در سطح معناداري 99.9 درصد، صفات شخصيتي(روان نژندي، برونگرايي، تجربه پذيري، سازگاري و وظيفه شناسي)، وضعيت هاي اخلاقي(ايده ال گرايي و نسبي گرايي)، عدالت سازماني(رويه اي، تعاملي و توزيعي)، بر تمايل به افشاگري هر دو نوع تقلب اثر دارد و همچنين تمايل به افشاگري اختلاس بيشتر از افشاگري حسابسازي مي باشد.

Given the widespread negative consequences of accounting fraud and the effective whistleblowing, this study examines the whistleblowing intentions of accounting wrongdoing based on personality traits, ethical ideology, demographic situation and organizational justice manipulating of the accounting records and embezzlement. The statistical population was accounting staff and the sample size was 596 people. The data collection tools were the standard Big Five Personality Traits Inventory (NEO FFI) designed by Costa & McCrae (1992), Forsyth's Ethics Position Questionnaire (EPQ, 1980), and the organizational justice scenarios for accounting wrongdoing, Cronbach alpha was at least 0.9. Structural Equation Modeling-Partial Least Square were used as analysis methods. The research results showed that personality traits (neuroticism, extraversion, openness, agreeableness and conscientiousness), ethical positions (idealism and relativism), organizational justice (procedural, interactive and distributive), are related to the whistleblowing intentions of two types of wrongdoing and the whistleblowing intentions of embezzlement are more than that of manipulating of the accounting records at the significance level of 99.9%.