بررسي تأثير مديريت دانش بر عملكرد راهبردي و عملياتي سازمان‌ها از طريق بكارگيري مدل تعالي سازماني 2020

An Investigation on the Effect of Knowledge Management on the Strategic and Operational Performance of Organizations Through the Application of Organizational Excellence Model (EFQM 2020)

امروزه توجه به مديريت دانش سازماني به ­عنوان يكي از حوزه‌هاي راهبردي و كليدي بهبود و تعالي سازماني، در حال گسترش روز­افزون است. جايگاه خاص مديريت دانش در استانداردها و مدل‌هاي بهبود و تعالي سازماني در چند سال گذشته متحول شده و به ­عنوان يكي از حوزه‌هاي اصلي كسب و كار سازمان، مورد ارزيابي و بررسي قرار مي‌گيرد. اين تغيير در نسخه جديد مدل تعالي سازماني بنياد مديريت كيفيت اروپا (EFQM) كه در سال 2020 منتشر شده كاملا محسوس و قابل توجه است. از سوي ديگر بكارگيري مدل جامع و بين ­المللي در راستاي ارتقاء و بهبود مديريت دانش سازماني يكي از مسائل و چالش‌هاي پيش روي سازمان‌ها است. بر اين اساس هدف مطالعه پيش­رو بررسي تاثير بهبود استقرار مديريت دانش به­ عنوان يكي از مولفه‌هاي اصلي زنجيره ارزش سازماني و تاثير نهايي آن بر عملكرد استراتژيك و عملياتي سازمان، از طريق بكارگيري مدل تعالي جديد ويرايش 2020 است. جامعه آماري تحقيق حاضر بالغ بر 90 شركت‌ و موسسه تابعه ستاد اجرايي فرمان حضرت امام(ره) با تجربه حضور در فرايند ارزيابي تعالي سازماني مي­باشند كه پرسشنامه طراحي شده از طريق واحد اصلي متولي تعالي در دفتر مركزي ستاد براي شركت‌هاي زير­مجموعه و متوليان تعالي ارسال و 67 پرسشنامه خبرگي تكميل و دريافت شد. جهت تحليل داده‌ها از رويكرد مدل‌سازي معادلات ساختاري با روش حداقل مربعات جزئي و نرم افزار Smart PLS استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه مدل جديد تعالي سازماني به ­لحاظ تعميق موضوع مديريت دانش چارچوبي مناسبي جهت بهبود استقرار مديريت دانش خصوصاً از منظر فرهنگ سازماني و رهبري دانش‌محور و تعامل دانشي با ذينفعان كليدي است و نهايتاً منجر به بهبود عملكرد راهبردي و عملياتي سازمان‌ها مي‌شود.

Today, the focus on organizational knowledge management as one of the strategic and key areas of organizational improvement and excellence is growing. The special place of knowledge management in standards and models of organizational improvement and excellence has changed in the past few years and it is now evaluated as one of the main business areas of the organization. This change is quite noticeable and significant in the new version of the European Quality Management Foundation (EFQM) organizational excellence model, published in 2020. On the other hand, applying a comprehensive and international model in order to promote and improve organizational knowledge management is one of the issues and challenges ahead of the organizations. Accordingly, the purpose of this study is to investigate the impact of improving knowledge management deployment as one of the main components of organizational value chain and its final impact on strategic and operational performance of the organization, using the new model of excellence edition 2020. The statistical population of the present study is over 90 companies and institutes affiliated to the Executive Headquarters of Imam Khomeini’s Command Organization, with the experience in participating in the process of organizational excellence evaluation. A number of 67 expert questionnaires were sent and completed. To analyze the data, the structural equation modeling approach with partial least squares method and Smart PLS software was used. The results show that the new model of organizational excellence is a good framework for improving the establishment of knowledge management, in terms of deepening the issue of knowledge management, especially from the aspects of organizational culture, knowledge-based leadership and knowledge interaction with the key stakeholders and, ultimately leads to improved strategic and operational performance.